روایتی دو روزه از رویداد ملی صنایع خلاق - دَبی بلاگ

در آیین گشایش، سیدصادق پژمان، مدیرعامل موسسه یاری به توسعه فرهنگ و هنر، با تاکید بر لزوم بازتعریف نقش دولت در حمایت از صنایع خلاق گفت: اگر قرار است این حوزه رشد کند، دولت باید از تصدی گری فاصله بگیرد و به تسهیل گری روی آورد. نهادهای دولتی باید بیشتر شنونده و پشتیبان باشند تا تصمیم گیرنده نهایی. پژمان محور اصلی این تحول را در پیوند میان خلاقیت، فناوری و سرمایه اجتماعی دانست و اضافه نمود که زیرساخت فرهنگی، شرط لازم برای شکل گیری اقتصاد خلاق است.

روز نخست: از سرمایه گذاری تا حکمرانی فرهنگی

در نخستین روز رویداد، پنل ها با موضوع مسائل درونی زیست بوم خلاق و نقش دولت در توسعه این حوزه برگزار گردید.

در پنل اول با عنوان معنای واقعی خلاقیت و ارتباط آن با صنعت در ایران، سخنرانان بر ضرورت بازتعریف مفهوم خلاقیت در بستر صنعتی تأکید کردند. در این نشست، فعالان حوزه های فرهنگی و مالی مانند صدار شریعتمداری و ماکان مهرپویا با اشاره به ظرفیت های مغفول ایران در ترکیب هنر، مهارت و فناوری، خلاقیت را نه یک استعداد ذاتی بلکه نوعی فرآیند قابل یادگیری دانستند که باید در بستر مالی نهادینه گردد.

در ادامه، پنل دوم با موضوع رابطه صنایع خلاق با تأمین مالی برگزار گردید.

در این بخش،مهدی مومنی مدیرعامل ازکی با اشاره به نبود ابزارهای مالی کارآمد برای کسب وکارهای خلاق گفت: سرمایه گذاری در صنایع خلاق احتیاجمند ابزارهای نوآورانه است. در حال حاضر، قوانین مالکیت معنوی و زیرساخت های نرم افزاری ما جوابگوی احتیاج این فضا نیستند و باید با یاری فناوری هایی مانند بلاک چین، مسیر شفاف تری برای سرمایه گذاری شکل بگیرد.

مصطفی اکوان نیز با اشاره به تجربه خود در صندوق سپهر گفت: در دنیا چهار مدل اصلی تامین مالی جمعی وجود دارد، اما در ایران تنها یکی از آن ها فعال است. متأسفانه در صنایع خلاق متولی مشخصی نداریم که بتواند ساختارهای تامین مالی را طراحی و راهنمایی کند.

او تأکید کرد که هدف، اتصال سرمایه گذاران به شبکه های توزیع و حمایت گر است، نه صرفاً جلب سود مالی. به گفته وی، ابزارهای سرمایه گذاری خطرپذیر باید برای ساختار فرهنگی ایران بومی سازی شوند تا صنایع خلاق بتوانند در مقیاس ملی رشد نمایند.

در پنل سوم با تمرکز بر صادرات خلاقانه علی محمد شریعتی، فعال صنعت زعفران، با تأکید بر هویت ایرانی در بازاریابی دنیای گفت: نگاه تجاری مبتنی بر تاریخ و جغرافیا می تواند راهبرد اصلی در توسعه صنایع خلاق باشد. برند ایرانی باید بر پایه هویت خود به دنیا معرفی گردد.

در ادامه، آرش حیدریان، مدیرعامل برند زیین و فعال حوزه صنایع دستی، بر اهمیت داستان پردازی محصول تأکید کرد و اضافه نمود: در بازار رقابتی امروز، محصول بدون قصه محکوم به فراموشی است. مفهوم سازی و روایت بخشی از ارزش برند است.

محمدحسین حبیب نژاد رئیس گروه صنایع خلاق وزارت صنعت نیز با اشاره به آمار 600 میلیون دلاری صادرات صنایع خلاق ایران اشاره نمود و نبود هماهنگی بین دستگاه ها را مانع اصلی رشد دانست.

امیر مسعود استاد حسین، فعال حوزه اسباب بازی، نیز با اشاره به ظرفیت های بالای فراوری داخلی گفت: در حال حاضر تنها 25 تا 40 درصد مصرف اسباب بازی ایران، فراوری داخلی است. تشکیل کنسرسیوم های صادراتی در ترکیه و روسیه نشان می دهد بخش خصوصی می تواند بدون اتکای صرف به دولت، مسیر خود را بسازد.

در پنل چهارم با عنوان منابع انسانی در صنایع خلاق، سخنرانان بر موضوع انسان در توسعه این حوزه تأکید کردند.

محمد حاجی میرزایی مدیرعامل بنیاد بازی های یارانه ای با اشاره به رشد سریع صنعت بازی سازی گفت: امروز بازی سازی از هر زمان دیگری در دسترس تر است، اما خلاقیت در بازی های استودیویی ما کمتر دیده می گردد، چون سرمایه گذاران درک دقیقی از بازی ندارند.

سید امیرحسین چاوشی معاونت هوش مصنوعی شرکت نشر الکترونیک ایران به وجه تمایز هوش مصنوعی و هوش طبیعی اشاره نمود و خلاقیت را مهم ترین عنصر متمایزنماینده این دو دانست. او تاکید نمود که هوش مصنوعی قرار است جای افراد میانه را بگیرد و تنها راه گریز از آن تقویت خلاقیت سازمانی و فردی است.

فاطمه منصوری معاون پژوهش و برنامه ریزی و سنجش مهارت سازمان فنی و حرفه ای کشور نیز بر ضرورت به روزرسانی استانداردهای مشاغل تاکید نمود.

در ادامه این پنل، سخنرانان به لزوم همکاری میان نسل های مختلف و درک ویژگی های نسل Z در محیط کار اشاره نمودند.

روز نخست با پنل پنجم درباره قانون گذاری برای رشد و نوآوری به خاتمه رسید.

پرویز کرمی مدیرعامل مرکز نوآوری همیار دانش بنیان در این نشست، با اشاره به ظرفیت 2700 میلیارد دلاری گردش مالی صنایع خلاق در دنیا گفت: ایران تنها یک درصد جمعیت دنیا و دو درصد فراوری علم را در اختیار دارد؛ اما تا زمانی که چارچوب قانونی مشخصی برای حمایت از صنایع خلاق نداشته باشیم، رشد واقعی اتفاق نخواهد افتاد.

سیدصادق پژمان نیز در این پنل، بر ضرورت احیای منابع مالی و ایجاد درک مشترک از مفهوم صنایع خلاق تأکید کرد و گفت: آینده این حوزه وابسته به حفظ و حمایت از متخصصان داخلی است. باید زمینه را برای ماندن و خلق در داخل کشور فراهم کنیم.

علی شیرین زاد با اشاره به ظرفیت های نمادین کشور از جمله برج میلاد و برج آزادی، خواهان بهره گیری از میراث فرهنگی به عنوان سرمایه خلاق ملی شد و تکیه کردن بر ظرفیت های داخلی را عنصری مهم برای پیشرفت صنایع دانست.

رضا شنونده نماینده مرکز پژوهش های مجلس، نیز مظلومیت صنایع خلاق را ریشه دار در مظلومیت فرهنگ دانست و اضافه نمود: کلید حل بسیاری از مسائل در مالکیت فکری است. باید نظام مالکیت معنوی را به رسمیت بشناسیم تا از فراورینمایندگان فرهنگی در برابر کپی کاری حمایت گردد.

روز دوم: فناوری، هویت و نوآوری اجتماعی

دومین روز این رویداد، تمرکز خود را بر پیوند میان فرهنگ و فناوری گذاشت.

در پنل نخست با عنوان نقش فناوری های نوین در صنایع خلاق، چهره هایی چون مصطفی اکرمی، هادی شریفی (مدیرعامل تپسل)، مصطفی کیوانیان، حسن میثمی از وزارت ارتباطات و مصطفی فاطمی (مدیرعامل میلی گلد) به بحث پرداختند.

میثمی با اشاره به خطر بی هویتی فرهنگی در صورت توسعه نادرست فناوری گفت: اگر الگوریتم با زبان فرهنگی ایران همسو نباشد، هوش مصنوعی به جای توانمندسازی، موجب بی هویتی می گردد.

در مقابل، فاطمی از تجربه خود در پیوند طلا، هنر و فناوری گفت: باید به پلتفرم های دیجیتال به عنوان ابزار خلق ارزش فرهنگی نگاه کنیم، نه فقط ابزار فروش.

در پنل دوم با عنوان هنر الگوریتمی و تعاملی؛ قدرت بخشی به هویت ملی به وسیله نوآوری دیجیتال، حسین محسنی (مدیرعامل آرتیشن)، مهدی شوندی، فواد نجم الدین و امیرحسین روشن ضمیر درباره نقش هنر دیجیتال در تقویت هویت ملی سخن گفتند.

محسنی تأکید کرد: هنر دیجیتال زمانی معنا دارد که مخاطب از تماشاگر به مشارکت نماینده تبدیل گردد.

نجم الدین نیز اضافه نمود: در عصر داده، هویت ملی دیگر در رسانه های رسمی شکل نمی گیرد بلکه در تعامل انسان و الگوریتم متولد می گردد.

در پنل خاتمهی با عنوان نوآوری اجتماعی؛ راهکار های خلاقانه برای تأثیر در جامعه، سخنرانانی چون حامد بیدی، محمدمهدی جعفری، محمدمحسن دوباشی و مهدی جعفرنژاد از تجربه های میدانی خود گفتند.

جعفری با اشاره به شکست دولت و بازار در حل مسائل اجتماعی گفت: جایی که هیچ کدام از این دو پیروز نیستند، نوآور اجتماعی وارد می گردد. راهکار در بازگرداندن سهم مردم است.

بیدی نیز تأکید کرد: جامعه مدنی زیر فشار بزرگ شدن دولت له شده است. اگر سیاست گذار فقط ناظر باشد، نه متولی، جامعه می تواند نفس بکشد.

دوباشی و جعفرنژاد نیز از نقش بخش خصوصی و مشارکت مردم در ایجاد تغییر اجتماعی سخن گفتند.

در مجموع، محورهای اصلی رویداد شامل حکمرانی هوشمند، سرمایه انسانی، توسعه بازار، فناوری های نوین، هویت ملی و نوآوری اجتماعی بودند و در گفت وگوهای این دو روز، یک گزاره بارها تکرار شد: صنایع خلاق در ایران دیگر صرفاً حوزه ای فرهنگی نیستند، بلکه در نقطه تلاقی اقتصاد، فناوری و اجتماع ایستاده اند.