شستشوی نیمه کاره مجسمه میدان فردوسی و دورنگ شدن این مجسمه 63 ساله - دَبی بلاگ

خبرنگار تجسمی به میدان فردوسی رفت تا از صحت و سقم ماجرا آگاه گردد و در نهایت آنچه مشاهده شد، بدین شرح است: اثر گرانبها و ارزشمند ابوالحسن صدیقی ـ نقاش و مجسمه ساز مشهور ایرانی ـ که یکی از المان های مطرح شهر تهران بشمار می آید، دو رنگ شده و به صورت تیره و روشن درآمده است!

اکنون به نظر می رسد مسئولان وقت سازمان زیباسازی شهر تهران که سالانه برنامه های بازسازیی و شستشوی آثار شهری را در برنامه کاری خود دارد، تنها به تمیز کردن بخشی از مجسمه فردوسی بسنده نموده اند و با گذشت یک سال، شستشوی مجسمه بطور کامل انجام نشده است. البته این احتمال هم وجود دارد که در حین عملیات بازسازی و شستشو متوجه تغییر فاحش رنگ مجسمه شده اند و برای پرهیز از ادامه این فرایند و مخدوش نشدن بیشتر اثر، کار را متوقف نموده اند.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم در ابتدا گفت وگویی با مجید قادری ـ معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران ـ درباره دلیل این امر و برنامه این سازمان در راستای شستشوی کامل مجسمه فردوسی داشته باشیم.

او پاسخ داد: درباره این مورد خاص حضور فکر کافی ندارم، ولی در سازمان زیباسازی تهران، برای بازسازی، شستشو و جابجایی آثار شهری، برنامه بازسازیی مستمر داریم و به ندرت چنین اتفاقاتی رخ می دهد؛ چون یا یک اثر را بازسازی و تمیز نمی کنیم یا بطور کامل کار را انجام می دهیم. اگر هم این اتفاق افتاده باشد بخاطر تغییر مدیریت و کوتاهی پیمانکار است. ولی به هر حال پس از آنالیز لازم، شستشو و حفظ این اثر را در اولویت قرار خواهیم داد.

پس از شرحات این مقام مسئول، صحبتی هم با مهدی سبحانی ـ مدیر اداره آثار حجمی سازمان زیباسازی تهران ـ که بتازگی به این سمت منصوب شده، داشتیم. او نیز گفت: یکی از بحث های اداره آثار حجمی، بازسازی آثار و ساماندهی المان های حجمی است و کار مطالعاتی آن در حال اجرا است. باید دید برنامه ای که مشاوران مجسمه ساز قرار است تنظیم نمایند، به چه صورت خواهد بود که برای این مجسمه هم برنامه ریزی گردد؛ چون این یک کار کارشناسی است. ولی شستشوی صحیح این اثر در برنامه کاریمان قرار میگیرد.

در بازسازی هم به اصل اثر وفادار باشیم

پس از گفت وگو با قادری و سبحانی، پای صحبت بیژن غنچه پور، هنرمند مجسمه ساز نشستیم که در ابتدا این اتفاق به وسیله خود او مطرح شده بود.

غنچه پور گفت: ابتدا باید بگویم از جزییات این طرح بازسازی، اینکه چه زمانی اتفاق افتاده، مجری چه کسانی بوده اند و بازسازی به شیوه شستشو بوده یا روشهای دیگر، چیزی نمی دانم؛ بلکه صرفا به عنوان مجسمه ساز میگویم که شرایط حال حاضر مجسمه دست بردن به ایده سازنده و مخدوش کردن تصویر آن است.

او شرح می دهد: مجسمه ساز هنگام ساخت احجام مجسمه اش، تیره و روشنی ها و خاکستری های مجسمه را کنترل می نماید. حال اگر فرایند بازسازی باعث به هم ریختن این خاکستری ها گردد و بخش هایی از مجسمه بطور گزینشی لایه برداری گردد، همینطور که برای مجسمه فردوسی اتفاق افتاده، عملا طراحی و ایده مجسمه ساز نادیده گرفته شده است.

غنچه پور بعلاوه درباره شرح قادری که گفته بود ممکن است دلیل این امر تغییر مدیریت باشد، اعلام کرد: متاسفانه گاهی مدیران ما متوجه نیستند که به جز پیش بردن طرح ها و ایده های خود، وظیفه دارند طرح های نیمه تمام مدیران پیش از خود را نیز به اتمام برسانند. در سالهای اخیر چندین بار روسا و معاونان سازمان زیباسازی جابجا شدند که متاسفانه هیچ یک نه تنها با حوزه هنر آشنا نبودند، بلکه اعتقادی هم به مشورت با متخصصان نداشتند که این امر خسارت های بسیاری به حوزه شهری بویژه مجسمه سازان زد.

او ادامه داد: طرح ها و قراردادهای زیادی که در ادوار پیش تا مراحل مختلفی ساخته شده اند، همچنان بلاتکلیف مانده اند. قراردادهای مجسمه سازان مسکوت مانده و دوسالانه مجسمه های شهری چندین سال است که برگزار نشده است. حتی دهمین سمپوزیوم مجسمه سازی تهران که بین المللی هم بوده علیرغم اعلام فراخوان و انتخاب آثار و هنرمندان و حتی خرید سنگ ها معلق مانده است که این امر هم خسارت به بیت المال و تضییع حقوق شهفرایندی و هم آسیب به هنرمندان منتخب در سمپوزیوم است.

این هنرمند در انتها درباره این نوع بازسازی ها گفت: من متخصص حوزه بازسازی نیستم و نظر تخصصی ندارم اما می دانم بازسازیکاران هنگام بازسازی باید به تصویری که خالق اثر خلق نموده وفادار باشند و تغییری در اصل آن به وجود نیاورند. در شرایط فضای باز که گرد وغبار و آلودگی باعث می گردد مجسمه به مرور زمان تیره گردد، در صورت اقدام برای شستشو یا لایه برداری، این عمل باید بطور یکدست و هماهنگ در سرتاسر مجسمه رخ دهد تا شاهد چنین اتفاقی برای یک اثر ملی و ارزشمند نباشیم.