برنامه های بعدی تلسکوپ افق رویداد برای تصویربرداری از سیاهچاله ها - دَبی بلاگ

ثبت این عکس به معنای سرانجام پروژه تلسکوپ افق رویداد نیست. محققان این پروژه پس از موفقیت بزرگ شان در تلاش اند تا کیفیت تصویر را افزایش دهند و همچنین قصد دارند از سیاهچاله ای دیگر نیز تصویربرداری کنند.

برنامه های تلسکوپ افق رویداد در سال های پیش رو

تصویر منتشرشده در کنفرانس های خبری روز چهارشنبه حاصل رصدهای آرایه ای از تلسکوپ های رادیویی مختلف بود که در سال 2017 دو سیاهچاله را زیر نظر گرفتند. یکی از سوژه ها ابرسیاهچاله مرکزی کهکشان M87 بود که تلاش برای تصویربرداری از آن با موفقیت همراه بود. سوژه دیگر اما ابرسیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری یا *Sagittarius A بود که تصویری از آن منتشر نشد. ابرسیاهچاله ای با جرم 4/3 میلیون برابر جرم خورشید که در فاصله 26 هزار سال نوری از زمین و در دل کهکشان خودمان جای دارد.

تغییرات *Sagittarius A در بازه زمانی کوتاه نسبت به سیاهچاله M87 بیشتر است. بنابراین تصویربرداری از آن نیز کار مشکل تری است. با این وجود تیم تلسکوپ افق رویداد امیدوار است تا بتواند تصویری از ابرسیاهچاله مرکزی راه شیری نیز تهیه کند.

شپرد دوئلمن (Sheperd Doeleman)، مدیر پروژه تلسکوپ افق رویداد، در این باره گفته است: ما هیچ قولی نمی دهیم، اما امیدواریم تا این تصویر را به زودی تهیه کنیم.

تلسکوپ افق رویداد سال گذشته نیز به مدت یک هفته فعال شد و داده های جدیدی گردآوری کرد. داده هایی که رزولوشن بیشتری هم دارند.

در رصدهای سال 2017 تلسکوپ افق رویداد از هشت رصدخانه رادیویی مختلف در نقاط مختلف دنیا تشکیل شده بود. آرایه ای که همچون تلسکوپی به اندازه سیاره زمین بود. در سال 2018 تلسکوپ رادیویی گرینلند نیز به پروژه اضافه شد. به زودی تعداد رصدخانه های همکار این پروژه به ده خواهد رسید و تلسکوپ دیگری در آمریکا هم به پروژه ملحق خواهد شد.

علاوه بر افزایش تعداد رصدخانه های همکار تغییر دیگری نیز در تلسکوپ افق رویداد انجام خواهد شد که کیفیت داده ها را بهتر خواهد کرد. تا کنون EHT تنها رصدهای خود را در طول موج 1/3 میلی متری انجام می داد. اما به زودی رصدهایی در طول موج 0/87 میلی متری انجام خواهد شد.

با کاهش طول موج (یا به عبارت دیگر افزایش فرکانس) توان تفکیک نهایی افزایش خواهد یافت و به این ترتیب وضوح تصویر نهایی بیشتر خواهد شد.

ایده های بلندپروازانه

پژوهشگران پروژه تلسکوپ افق رویداد برنامه های بلندپروازانه ای نیز برای سال های دورتر در ذهن دارند. یکی از مهم ترین طرح ها گسترش آرایه و ارسال تلسکوپ رادیویی به فضا است.

دوئلمن درباره ایده های جذاب پژوهشگران تلسکوپ افق رویداد گفت: ما می خواهیم از حرکت اجرام به دور سیاهچاله فیلمبرداری کنیم. این کاری است که می خواهیم در دهه آینده آن را به انجام برسانیم.

شاید چالش اصلی برای تحقق ایده گسترش آرایه و استفاده از تلسکوپ های رادیویی فضایی نحوه انتقال داده ها باشد. حجم داده های هر تلسکوپ به اندازه ای زیاد است که امکان انتقال الکترونیکی آن در زمان معقول وجود ندارد. بنابراین تنها راه ارسال اطلاعات به ابرکامپیوترهای مرکزی انتقال فیزیکی داده ها توسط هارد است.

دورانی جدید در کاوش سیاهچاله ها آغاز شده است. اجرامی که تا همین چند سال پیش تنها شواهدی غیرمستقیم از وجودشان در اختیار داشتیم. اما در سال 2015 اولین شواهد مستقیم از وجود سیاهچاله ها در محدوده امواج گرانشی آشکار شد و اکنون اولین تصویر واقعی از یک سیاهچاله را در اختیار داریم.

آینده از این هم جذاب تر خواهد بود.

عکس کاور: تصویری واقعی از ابرسیاهچاله کهکشان M87.

Credit: Event Horizon Telescope Collaboration