تکلیف کولرهای گازی فرسوده چه شد؟
به گزارش دَبی بلاگ، در حال حاضر پنج میلیون دستگاه کولر گازی فرسوده در کشور وجود دارد که این تجهیزات دو برابر کولرهای پربازده برق مصرف می کنند؛ در مرحله اول اجرای طرح تعویض کولر گازی فرسوده، قرار است تنها یک میلیون دستگاه کولر گازی فرسوده اسقاط و کولرهای پربازده جایگزین آن ها شود.
به گزارش خبرنگاران، چندی پیش شورای اقتصاد طرح پیشنهادی وزارت نیرو برای تعویض یک میلیون کولرگازی فرسوده در مناطق جنوبی را به تصویب رساند و این در شرایطی است که اجرای این طرح صرفه جویی دو میلیارد مترمکعبی در مصرف گاز، ممانعت از انتشار 6 میلیون تن آلاینده در جو و کاهش 1600 مگاواتی پیک بار شبکه را به همراه خواهد داشت که این مهم معادل یک نیروگاه 2000 مگاواتی است.
احداث یک نیروگاه 2000 مگاواتی و شبکه های ارتباطی آن هم نیازمند 20 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری است و گفته شده با اجرای این طرح، سالیانه از مصرف دو میلیارد مترمکعب گاز در نیروگاه های کشور کاسته شده و به دنبال آن از انتشار 6 میلیون تن آلاینده به جو جلوگیری می گردد.
از سوی دیگر در حال حاضر 65 درصد از بار پیک مناطق گرمسیری به کولرها و وسایل سرمایشی اختصاص دارد که دوره گرما در این مناطق 9 ماه از سال و به طور متوسط در این نواحی 18 ساعت در شبانه روز از کولر استفاده می گردد. اجرای این طرح آنطور که از سوی مسوولان اعلام شده، منافع مالی قابل توجهی برای مشترکان خواهد داشت، به طوری که بر اساس ارزیابی اجرا شده، اجرای این طرح کاهش 30 درصدی مبلغ قبوض برق مشترکان را به همراه خواهد داشت و مشترک تنها 35 درصد از قیمت یک کولر را در حدود 24 ماه به صورت اقساط پرداخت خواهد کرد.
این طرح بر اساس قوانین بالادستی از جمله قانون اصلاح الگوی مصرف و قانون رقع موانع تولید و طی فرایند چند ساله به لحاظ اجرایی و مالی بودن مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته و نهایتا به تصویب شورای اقتصاد رسیده است. به گفته مصطفی رجبی مشهدی - سخنگوی صنعت برق - با اجرای این طرح شاهد راه اندازی خطوط تولید کولرهای پربازده در کشور هستیم و این طرح هیچگونه ارتباطی به توافق نامه های بین المللی از جمله توافق نامه پاریس ندارد و امیدواریم با اجرای این برنامه مردم کشورمان در تابستان های گرم پیش رو از رفاه و آسایش کاملی در تامین برق برخوردار باشند.
همچنین این طرح از مناطق گرمسیری شروع و طی سه سال با همکاری سازندگان داخلی 600 اشتغال مستقیم و 1800 اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد و به گفته وزیر نیرو، حدود 21 هزار مگاوات مربوط به اوج بار در هر سال به دلیل دستگاه های سرمایشی است و هرچه راندمان این دستگاه ها بهتر گردد، برق کمتری مصرف خواهد شد، در نتیجه کشور به احداث نیروگاه کمتری نیاز دارد، همچنین با اجرای این طرح، می توان زمینه صادرات گاز صرفه جویی شده را با نرخ صادراتی فراهم کرد.
به گفته رضا اردکانیان، بیش تر سوخت مصرفی نیروگاه ها، گاز است؛ بنابراین با کاهش نیاز کشور به احداث نیروگاه، صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف گاز صورت می گیرد. علاوه بر این براساس گزارش های وزارت نفت، میزان مصرف گاز خانگی به ویژه در فصل سرما بسیار است که این مصرف بر صادرات گاز و تولید برق در نیروگاه ها تاثیر منفی دارد، اگر میزان مصرف گاز خانگی کنترل نگردد، ممکن است نیروگاه ها برای تولید برق با مشکل روبرو شده و نقصان برق و روبرو با خاموشی خسارت قابل توجهی را ایجاد کند.
مصوبه شورای اقتصاد چه می گوید؟
بر اساس مصوبه شورای اقتصاد در جلسه سی ام دی ماه 98 وزارت نیرو درباره صدور مجوز طرح جایگزینی یک میلیون کولرگازی فرسوده با کولرهای گازی راندمان بالا در شهرستان هایی که دارای تعرفه برق مناطق گرمسیر یک هستند، در سقف مبلغ 650 میلیون دلار شامل بازپرداخت اصل و فرع سرمایه گذاری طرح از محل عایدات صرفه جویی و زمانبندی اجرا را به استناد ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، بررسی و مشروط به رعایت موارد ذیل مورد تصویب قرار داد.
شرکت های سرمایه گذار مکلف اند برای کولرهای گازی جدید مورد استفاده در این طرح، تاییدیه نسبت بازدهی انرژی (EER) نامی حداقل برابر با 3.5 و نسبت بازدهی انرژی (EER) عملی حداقل برابر با 3.15 را از آزمایشگاه های مرجع مستقل مورد تایید وزارت نیرو اخذ کنند. کولرهای گازی جدید تحویلی از سوی شرکت های سرمایه گذار در این طرح شامل کندانسور، اواپراتور، فن های تجهیز و بدنه می بایست حداقل 51 درصد ساخت داخل بوده و تاییدیه وزارت صنعت، معدن و تجارت را اخذ کنند.
همچنین کل تجهیزات کولر گازی باید گارانتی دو سال و کمپرسور آن، گارانتی پنج سال داشته باشد. همچنین شرکت های سرمایه گذار متعهد می شوند 10 سال خدمات پس از فروش در استان های مورد نظر را ارائه کنند. این طرح مختص مشترکین مصارف خانگی و عمومی برق در شهرستان هایی است که دارای تعرفه برق مناطق گرمسیر یک هستند.
این طرح شامل جایگزینی یک به یک کولرهای گازی پنجره ای فرسوده با کولرهای گازی جدید با ظرفیت برودت 18000 BTU است. شرکت توانیر موظف است در چارچوب قانون برگزاری مناقصات، از طریق دو مناقصه مجزا در مقیاس 500 هزار دستگاه کولر برای هر مناقصه، شرکت سرمایه گذار مجری طرح را انتخاب کند.
شرکت کنندگان در مناقصه پس از ارائه تاییدیه بند 1، 2 و 3 این مصوبه می توانند در مناقصه شرکت کنند. برندگان مناقصه شرکت های حقوقی هستند که کمترین قیمت سرمایه گذاری به ازای جایگزینی هر کولر گازی را پیشنهاد دهند. قیمت سرمایه گذاری هر کولر به صورت اقساطی حداکثر تا سقف 650 دلار است که از این مبلغ 640 دلار بابت سرمایه گذاری و هزینه های مربوط به گارانتی تجهیزات (موضوع بند 3 این مصوبه) بوده و مبلغ ثابت 10 دلار نیز بابت هزینه های اندازه گیری و صحه گذاری طرح و بیمه حوادث پروژه هزینه خواهد شد.
اما هزینه های مربوط به نظارت، کنترل و پایش این طرح از محل بند 9 این مصوبه تامین می گردد؛ هر شرکت سرمایه گذار موظف است به تدریج و به نسبت پیشرفت پروژه، مبلغ مذکور را تا سقف پنج میلیون دلار بابت هزینه های اندازه گیری و صحه گذاری طرح و بیمه حوادث به حساب شرکت توانیر واریز کند. دوره بازپرداخت تعهدات دولت به شرکت های سرمایه گذار موضوع این مصوبه برابر با 18 ماه و حداکثر تا پایان سال 1401 از محل صرفه جویی مربوط به ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور است.
شرکت توانیر موظف است میزان 30 درصد از هزینه بازپرداخت سرمایه گذاری طرح را تامین کند. در زمان عقد قرارداد با شرکت سرمایه گذار، پنج درصد از سهم شرکت توانیر (به غیر از هزینه های نظارت و پایش) توسط این شرکت به صورت پیش پرداخت به حساب شرکت های سرمایه گذار به صورت ریالی واریز می گردد. الباقی سهم توانیر به میزان 25 درصد در فواصل زمانی سه ماهه مطابق سند اندازه گیری و صحه گذاری طرح پرداخت خواهد شد.
همچنین 35 درصد از هزینه سرمایه گذاری طرح نیز توسط مشترکین داوطلب طرح با نرخ تسعیر ارز در زمان عقد قرارداد مشترکین با شرکت توانیر در اقساط ریالی مساوی 24 ماهه (درج در قبوض برق مصرفی ماهانه آنها) پرداخت خواهد شد. 35 درصد هزینه سرمایه گذاری نیز مطابق سازوکار اندازه گیری و صحه گذاری موضوع بندهای 18، 19 و 20 این مصوبه توسط دولت و از طریق قوانین بودجه سنواتی و در فواصل زمانی سه ماهه به حساب شرکت سرمایه گذار عامل صرفه جویی مطابق مصارف تبصره 14 قانون بودجه سنواتی کل کشور پرداخت خواهد شد.
در صورت بازپرداخت سهم مشترکین داوطلب حداکثر طی 48 ماه، شرکت توانیر مجاز است هزینه شرکت سرمایه گذار را طی دو سال اول به صورت کامل پرداخت کرده و سهم مشترکین داوطلب را به صورت ماهانه طی 48 ماه از طریق درج در قبوض برق مصرفی آن ها دریافت کند. در صورت افزایش نرخ تسعیر ارز در زمان بازپرداخت اقساط ماهیانه، شرکت توانیر موظف است مابه التفاوت پرداختی مشترکین و قیمت نهایی هر دستگاه کولر را پرداخت کند. در زمان تنظیم قرارداد فی مابین شرکت توانیر و مشترکین خانگی و اداری، پرداخت ماهانه اقساط توسط مشترکین از طریق قبوض برق مصرفی الزامی است.
در اجرای این طرح، میزان صرفه جویی گاز طبیعی معادل 2.026 میلیون مترمکعب در سال خواهد بود. محاسبات برای میزان صرفه جویی براساس قیمت سوخت گاز طبیعی 17 سنت دلار به ازای هر مترمکعب گاز طبیعی است. حداکثر کمک قابل پرداخت از سوی دولت به ازای هر کولر گازی در شش قسط 38 دلاری در اقساط سه ماهه متوالی بعد از نصب خواهد بود.
وزارت نیرو (شرکت توانیر) موظف است در جهت تولید و اشتغال نیروی متخصص، طرح آموزش نصب کولرهای گازی موضوع این مصوبه را اجرا کند. شرکت توانیر موظف است نسبت به تدوین دستورالعمل های نصب استاندارد تجهیزات و نظارت میدانی این طرح از طریق شرکت های صاحب صلاحیت به عنوان مدیریت طرح (MC) اقدام کند. سه درصد از کولرهای گازی جدید در این طرح قبل از نصب می بایست مطابق بند (1) این مصوبه و به صورت تصادفی در آزمایشگاه های مرجع مستقل مورد تایید وزارت نیرو مورد تست قرار گیرند.
یک درصد از کولرهای گازی جدید نصب شده باید براساس دستورالعمل بازرسی میدانی موضوع بند (17)، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب صلاحیت، مورد بازرسی قرار گرفته و گزارش های مورد تایید را به شرکت های توزیع نیروی برق در هر استان ارسال کنند. در صورت تایید الزامات بندهای 18 و 19 این مصوبه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ناظر طرح، اعلام گزارش های مذکور توسط شرکت توانیر و تایید وزارت نیرو، تعهدات موضوع این مصوبه با تخصیص سازمان برنامه و بودجه کشور تا سقف 227.5 میلیون دلار در فواصل زمانی سه ماهه از طریق شرکت توانیر در وجه شرکت سرمایه گذار عامل صرفه جویی طرف قرارداد واریز خواهد شد.
شرکت توانیر موظف است یک نسخه از قراردادهای منعقده در اجرای این مصوبه را به سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال کند. انتقال بازپرداخت هر سال به سال بعد به دلایل عملیاتی حداکثر تا سال 1405 و پس از تایید سازمان برنامه و بودجه کشور بلامانع است. بازپرداخت سرمایه گذاری در این طرح که به منظور اصلاح الگوی مصرف حامل انرژی به شرکت های سرمایه گذار، از محل صرفه جویی در مصرف برق و یا سوخت گاز طبیعی یا درآمد حاصل از اجرای طرح پرداخت می گردد؛ به عنوان پرداخت بلاعوض دولت بابت جبران سرمایه گذاری و یا یارانه صرفه جویی حامل های انرژی محسوب شده و لذا از شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده خارج و ماخذ محاسبه مالیات و عوارض ماده 14 قانون مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود.
در اجرای این مصوبه رعایت شرایط و ملاحظات زیست محیطی الزامی است. در اجرای این مصوبه رعایت قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی (مصوب 1398.2.15 مجلس شورای اسلامی) الزامی است. شرکت توانیر موظف است گزارش عملکرد و پیشرفت پروژه ها را در مقاطع زمانی سه ماهه به سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال کند. وزارت نیرو مکلف است برای حصول اطمینان از اسقاط کولرهای گازی فرسوده موضوع این مصوبه، تمهیدات لازم را اتخاذ کند.
زمانبندی انجام سرمایه گذاری و بازپرداخت صرفه جویی طرح مذکور براساس جدول ذیل خواهد بود.
در حال حاضر حدود 70 درصد از خانوارهای ایرانی از کولرهای آبی و یا گازی برای خنک کردن محیط زندگی خود استفاده می کنند و این در حالیست که توان کولرهای آبی در حدود 500 وات و در مورد کولرهای گازی بالغ بر 2000 وات است. به طور کلی می توان گفت با فرض کارکرد 1440 ساعت در سال، کاهش مصرف سالانه انرژی به ازای یک دستگاه 1440 کیلووات ساعت خواهد بود بدین ترتیب با ارتقای رتبه مصرف انرژی در کولرهای گازی می توان تا 4000 مگاوات پیک مصرف را کاهش داد.
با در نظر دریافت این نکته که مصرف انرژی کولرهای گازی بسیار بیش تر از کولرهای آبی راندمان بالاست، دلایلی چون رشد فزاینده بازار کولرهای گازی در کشور و عدم استفاده از الگوی صحیح پیاده سازی سامانه های سرمایشی موجب افزایش سهم برق مصرفی بخش سرمایش ساختمان ها شده و این در حالی است که در بسکمک از شهرها و اقلیم های کشور ، استفاده از کولر آبی با توجه به میزان دما و رطوبت، بهترین گزینه است.
منبع: خبرگزاری ایسناbestcanadatours.com: https://bestcanadatours.com، تور ارزان کانادا، ویزای تضمینی مولتی کانادا، ویزای مولتی 5 ساله کانادا