خبرنگاران استنلی کوبریک؛ کارگردان کمالگرا و صاحب سبک آمریکایی - دَبی بلاگ

استنلی کوبریک بدون شک در میان تمام کارگردانان و سینماگران دنیا غرب از جایگاه ویژه ای برخوردار است. غرب کارگردانان صاحب سبک و نامی چون هیچکاک و فورد را دارد که هر کدام برای خود از جایگاهی ویژه برخوردارند اما کوبریک در میان این جماعت عنوان کمالگرا را برای خود ساخته است.

کمالگرایی کوبریک از نظر هنری در بخش های مختلف مانند تصویر، موسیقی، نور، معماری و صحنه پردازی بی بدیل است. وسواس او در تمام یادداشت ها و مصاحبه هایی که با وی و اطرافیان و منتقدان انجام شده به خوبی نمایان است. خود در جایی گفته است: من هیچ گاه یک ژانر را 2 بار تکرار نمی کنم زیرا آنقدر آن کار را کامل و دقیق انجام می دهم که نیازی به ساخت دوباره فیلمی در آن ژانر نمی بینم.

او در عمر 60 ساله فعالیت هنری خود فقط 13 فیلم ساخت اما هر فیلم او در یک ژانر قرار گرفته است و باید گفت حق آن ژانر را در فیلم خود ادا کرده است. با وجود محدودیت های 50 سال قبل، وی یکی از شاهکارهای خود یعنی اسپارتاکوس و 2001 یک ادیسه فضایی را ساخت.

زندگینامه: از کودکی تا ورود به دنیای فیلمسازی

استنلی کوبریک عاشق سینما بود و در کودکی یک دوربین هدیه گرفت و بیشتر اوقاتش را با دوربین به عکاسی مشغول بود.

وی تحصیل کرده دانشگاه نیویورک بود و پس از تحصیل مدت 4 سال برای نشریه لوک عکاسی کرد. با پشتکاری که در عکاسی داشت در 17 سالگی در مجله لوک به عنوان عکاس استخدام شد.

2 سال بعد نخستین فیلم کوتاهش با نام روز مبارزه را ساخت که داستان زندگی شماری از زنان بود. در 1951 میلادی فیلم پدر روحانی پرنده و در 1953 میلادی ترس و هوس را با مضمونی تلخ و ضد جنگ ساخت که با زمان 68 دقیقه ای اش به نوعی نخستین فیلم بلند کوبریک محسوب می شود اما به هر حال این فیلم نیز آماتوری ساخته شده بود.

عکس از کوبریک که توسط خودش گرفته شده، در دورانی که برای مجلهٔ لوک کار می کرد.

نگاهی گذرا به کارنامه فیلمسازی کوبریک

کوبریک فیلم بوسه قاتل را در 1955 میلادی ساخت که این فیلم را سرآغاز فیلم های بلند او می نامند.

وی در 1956 میلادی فیلم قتل را با موضوع یک سرقت ساخت و در 1957 میلادی دوباره به سراغ یکی از مضمون های مورد علاقه اش رفت و فیلمی ضد جنگی با عنوان راه های افتخار ساخت.

کوبریک در فاصله سال های 1957 تا 1959 میلادی با اینکه تحت قرارداد کمپانی فیلمسازی مترو گلدوین مه یر بود، هیچ فیلمی نساخت.

او در 1960 به جای آنتونی مان فیلم اسپارتاکوس را کارگردانی کرد؛ فیلمی درباره بردگان در روم باستان که از فیلم های خوب او محسوب می شود.

اسپارتاکوس حاصل کار 2 کارگردان، 2 سال کار و بیش از 12 میلیون دلار هزینه است. کرک داگلاس که بازیگر اصلی و مدیر تولید فیلم بود، مسوولیت اخراج کارگردان اول فیلم (آنتونی مان) را برعهده داشت. آنتونی مان صحنه های افتتاحیه فیلم را که در لیبی و مدرسه گلادیاتوری می گذشت، کارگردانی کرده بود. با اخراج او، استنلی کوبریک برای ادامه کارفراخوانده شد. کوبریک و داگلاس 3 سال پیش از این در راه های افتخار با هم کار کرده بودند.

کوبریک در 1962 میلادی فیلم لولیتا را ساخت. او برای تهیه این فیلم به انگلیس رفت و پس از آن برای همیشه در آن جا اقامت گزید.

در 1968 میلادی کوبریک فیلم 2001، یک اودیسه فضایی را و در 1971 پرتقال کوکی را ساخت که راجع به خشونت، شرارت و در عین حال قدرت، اراده و اجازه انتخاب انسان است.

آخرین فیلم کوبریک چشمان باز بسته نام دارد که در 1999 میلادی ساخته شد. فیلمی پیچیده که به توصیف روابط میان زن و مرد، مساله وفاداری و خیانت می پردازد.

کوبریک از نگاه دیگر هنرمندان

کتاب استنلی کوبریک؛ یک زندگی نامه، اثر جان باکستر به همت نشر افراز به چاپ رسید که دربارۀ زندگی شخصی کوبریک است. او که زادۀ برانکسِ نیویورک بود از 1961 میلادی در گوشۀ تنهایی اش در روستایی انگلیسی زندگی خود را پی گرفت.

از میان مصاحبه هایش با افرادی که بیشترین آشنایی را با او از کودکی تا مرگ، داشتند، گزارش جان باکستر کامل ترین است؛ گزارشی که از ناسازگاری های او با همکاران و بازیگران، ناکامی اش در ساختن ناپلئون، ازدواج های ناکام و دوستی های از دست رفته اش و چگونگی رفتارش با نویسندگان و دیگر همکارانش پرده برمی دارد.

در قسمتی از کتاب استنلی کبریک می خوانیم: سراسر سال های 1960 و 1961، کوبریک که حتی آپارتمانی در خیابان چهل و هشتم سنترال پارک و زندگی خانوادگی شادی با کریستیان و خانوادۀ تازه اش داشت، هرچه می گذشت به آمریکا بدبین تر می شد. او آن اندازه تجربۀ کار در لوس ­آنجلس داشت که بداند آنجا ممکن نیست، خانه اش بشود. می گفت: هر کتابی می خوانی، هر فیلمی می بینی، همه نشان می دادند، مردم در هالیوود رو به تباهی هستند اما همه اش همین نیست. حس وحشتناک ناامنی است. یک عالمه رقابت های ویرانگر به گمانم، بهتر است آدم کار بهتر را بکند و خودش را از جریان پنهانی بدخواهی کنار بکشد.

کوبریک و پیوند سینما با ادبیات

شاید توجه کوبریک به رمان ها، زندگینامه ها و اقتباس های ادبی شاهد دیگری بر این مدعا باشد که او در تلاش بود تا هنر و ادبیات را در یک پیکره واحد هنری به صورت منظم جمع کند. او تقریبا تمام آثار سینمایی خود را از اقتباس ادبی ساخت و همین مایه قدرت بیشتر فیلم هایش شد. مساله ای که بیشتر سینماگران بزرگ دیگر نیز از آن بهره مندند مانند هیچکاک که عموم آثار سینمایی خود را نیز از اقتباس ادبی ساخته است.

دلیل اعتبار و اهمیت کوبریک چه بوده است؟

علت اهمیت کوبریک ناظر به این نکته است که وی عصاره و نقطه اوج همان چیزی محسوب می شود که غرب در ساحت هنر سینما به دنبال آن بود. او در فیلم بری لیندون بدون استفاده از هیچ نورپردازی فقط با 10 شمع یک سکانس را فیلم برداری کرد. برخی از رسانه ها و مستندات غربی می گویند که او با کمک دوربین فوق مگاپیکسل ناسا این سکانس را فیلمبرداری کرد و به همین دلیل توانست بدون نورپردازی به دلیل قدرت دوربین این سکانس را با شمع ضبط کند. یا 2001: یک ادیسه فضایی که به گسترش سینمای علمی خیالی منجر شد و راه را برای سری فیلم های جنگ های ستاره ای باز کرد. به اعتراف مسعود فراستی غلاف تمام فلزی، او بهترین فیلم ضدجنگ آمریکا است. وی در فرم آثارش صاحب سبک بود و در تار و پود آثارش سنگینی بافته خود را به تصویر کشیده و در تمام آنان امضایش مشهود است.

گفتاوردهای استنلی کوبریک

**فیلم بیشتر شبیه به موسیقی است تا داستان، یا باید باشد. باید سلسله ای از روحیات و احساسات باشد. درونمایه که پشت احساس قرار گرفته است، معنی فیلم، همه آنها بعدتر خواهند آمد.

**شاید خنده دار باشد اما بهترین کاری که فیلمسازان کم سن و سال می توانند انجام بدهند، این است که دوربین و فیلمی را در دست نگه دارند و هرجور فیلمی را بسازند.

**چیزهای کمی وجود دارند که اساساً تشویق کننده و تحریک کننده تر از دیدن مرگ یک نفر باشند.

**اگر می توان آن را نوشت یا به آن فکر کرد، پس می توان آن را فیلم کرد.

**اشتباه دریافت ترحم با عشق اشتباه است.

**من در مدرسه هیچ چیز یاد نگرفتم و تا 19 سالگی کتابی را برای لذت نخواندم.

انتها مبهم و مشکوک کوبریک

استنلی کوبریک در 1999 خورشیدی در 70 سالگی و زمانی که مشغول تکمیل سیزدهمین و آخرین فیلم خود چشمان کاملاً بسته بود از دنیا رفت. برخی از تحلیلگران و نویسنده ها معتقدند که کوبریک بعد از ساخت این فیلم که به نمایش برنامه ها و آیین های مخفیانه لژهای ماسونی پرداخت، عملا راه مرگ خود را باز کرد. در حقیقت مدعیان این فرضیه می گویند که ماسون ها او را به صورت مشکوک در انگلیس به قتل رسانده اند.

راوه بلاگ: راوه بلاگ | با مجله صنعتی راوه همراه باشید.

تور انگلیس: تور انگلیس | تور انگلیس ارزان، تور لندن ارزان، تور انگلیس بهار 99، تور لندن تابستان 99 ارزان قیمت را از ما بخواهید.