خیز پوتین برای فتح قاره سیاه، مسکو چه رویایی برای آفریقا دارد؟ - دَبی بلاگ

نخست آنکه بعد از خروج نظامیان آمریکایی از شمال سوریه، به راحتی از پس مذاکره با رجب طیب اردوغان همتای ترکیه ای برآمد و صندلی خود و متحدش یعنی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه را محکم کرد. تمدید توافق آتش بس به مسکو فرصت داد تا جای خالی واشنگتن را در شمال شرق سوریه پر کند و صندلی روسیه را به عنوان بازیگر اصلی در عرصه خاورمیانه ارتقا دهد.

دیگر آنکه پوتین در جبهه ژئوپلیتیک دیگری نیز پیروز به پیشروی قابل توجهی شد: آفریقا.

با میزبانی از نشستی 2 روزه در سوچی با حضور نمایندگان 53 کشور آفریقایی که 43 تن از آنها را سران این کشورها تشکیل می دادند؛ پوتین این پیغام واضح را به دنیا مخابره کرد که با تکیه بر پیوندهای به جا مانده از دوره شوروی سابق و همزمان با دورخیز برای گسترش دایره نفوذ به اقصی نقاط دنیا، در راه بازگشت به قاره سیاه است.

خبرهایی از این نشست ویژه در لابه لای اخبار تحولات سوریه به بیرون درز نموده است- خبرهایی مثل احتمال تاسیس پایگاه نظامی روسیه در آفریقای مرکزی، فروش بالگرد تهاجمی ام آی-35 به نیجر و توافق همکاری در زمینه انرژی صلح آمیز هسته ای با اریتره.

روسیه در حال حاضر نیز یکی از اصلی ترین تامین کنندگان سلاح برای کشورهای آفریقایی است حال آنکه می کوشد روابط خود را در حوزه هایی چون حفاری معدن و مسائل امنیتی نیز به سطحی جدید ارتقا دهد. اما سوال اینجا است که مرد شماره یک روسیه چه اهدافی را از ماجراجویی در آفریقا دنبال می نماید؟

محموله های سلاح روسیه از الجزیره تا موزامبیک در رفت و آمدند. مسکو به رهبران آفریقا مشاوره انتخاباتی می دهد و مستشاران نظامی خود را به یاری شان می فرستد. آفریقا اولویت نخست سیاست خارجی روسیه نیست اما زمینی حاصلخیز برای تعمیق روابط با شرکای قدیمی و جدید است حال آنکه مسکو همزمان می تواند با ترکیب سیاست و تجارت، تحریم های اقتصادی آمریکا را پس بزند و صندلی ژئوپلیتیکی جدیدی برای خود تعریف کند.

تحریم های غرب که به واسطه الحاق کریمه علیه روسیه اعمال شد، نتیجه ای معکوس بر رفتار مسکو داشت به گونه ای که موجب چرخش سیاست خارجی آن به منظور ایجاد فرصت های جدید در دیگر نقاط دنیا همزمان با صف آرایی در برابر آمریکا و اروپا شد.

اما همانند خاورمیانه، بازگشت روسیه به آفریقا نیز تا حد زیادی محصول کاهش توجه دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به قاره سیاه است. تنزل سطح مشارکت واشنگتن از خالی بودن پست سفارت آمریکا در شماری از کشورهای آفریقایی مشهود است حال آنکه بعضی اظهارات توهین آمیز ترامپ مانند وقتی که در انتقاد از روند مهاجرت غیرقانونی، این کشورها را به کثافت خانه تعبیر کرد، حاکی از کاهش نقش حمایتی واشنگتن و در عوض فرصت دادن به روسیه و البته چین برای پر کردن جای خالی آمریکایی ها است.

پوتین در مصاحبه ای که پیش از برگزاری نشست با خبرگزاری ایتارتاس داشت، با اذعان به تقویت رابطه روسیه و کشورهای آفریقایی، یاری های مسکو به آنها را در این چارچوب دسته بندی کرد: حمایت سیاسی و دیپلماتیک، یاری نظامی و امنیتی، یاری اقتصادی، مشاوره برای کنترل بیماری ها، یاری بشردوستانه و آموزشی.

البته روسیه در مقایسه با کشوری مثل چین که هزینه گزافی را صرف سرمایه گذاری در آفریقا می نماید؛ از منابع اقتصادی محدودی برخوردار است اما در چشم سران قاره سیاه مزایای ارزشمندی نیز دارد. بنابراین، آنها بی آنکه نیازی به پس زدن دست یاری آمریکا و چین ببینند، می توانند از مزایای دوستی با روسیه بهرمند شوند.

مثلا کشورهایی مثل نیجر، بورکینا فاسو، موزامبیک و اقتصادی که با شورش و تروریسم روبرو هستند، با توجه به آنچه روسیه در سوریه انجام داد، خواهان همکاری با مسکو در این زمینه هستند.

یا رواندا که به لحاظ تامین انرژی برق در مضیقه است، می تواند روی یاری روسیه برای برخورداری از برق هسته ای حساب باز کند.

برای کشوری نظیر مصر هم که قیمت نان و غلات بالا است، قضیه تامین مایحتاج این چنینی مسئله امنیت ملی تلقی می گردد حال آنکه 27 درصد صادرات روسیه به مصر را هم غلات تشکیل می دهد.

اینکه مسکو با چه سرعتی پیروز به بسط دایره نفوذ خود در آفریقا گردد، مشمول گذر زمان است حال آنکه هدف نهایی به چالش کشیدن قدرت آمریکا و کلونی های سابق اروپا یعنی انگلیس و فرانسه تلقی می گردد.

اما روسیه ای که طی سال های گذشته به واسطه صبر و مهارت پیروز به کسب پیروزیت در میدان خاورمیانه شده است، باید در سال های پیش رو نیز برای بسط دایره نفوذ در آفریقا، رفتاری بسیار راهبردی پیشه کند.

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت