در خصوص رژیم گیاهخواری چه می دانید؟ - دَبی بلاگ

در خصوص رژیم گیاهخواری چه می دانید؟

گیاهخواری با پیدایش انسان بر روی زمین شروع شده است. انسان های اولیه در جنگل های گرمسیری زندگی می کردند و خوراک آنها میوه درختان بود. اما به دلیل پیشامدهای ناگهانی مانند زمین لرزه، سیل و غیره به نواحی دیگری کوچ کردند و به دلیل تغییرات آب و هوایی، کمیاب شدن میوه ها و گرسنگی مجبور شدند از گوشت جانورانی که برای دفاع از خود می کشتند، بخورند و پس از کشف آتش این عادت را حفظ نمودند. بودا، زرتشت، فیثاغورث، سقراط، افلاطون، مولانا و عطار نیشابوری از جمله افراد گیاهخواری بودند که به شاگردان و پیروان خود هم این شیوه را توصیه می کردند.

گیاهخواری چیست؟

در مقابل رژیم همه چیز خواری (Omnivorous Diet) که شامل تمام منابع حیوانی و گیاهی می گردد، رژیمی به نام رژیم گیاخواری (Vegetarian Diet) وجود دارد که محدود به غذاهای گیاهی و پرهیز از مصرف انواع گوشت ها و محصولات حیوانی است.

انواع رژیم گیاهخواری

Lacto-vegetarian Diet: در این رژیم، افراد علاوه برغذاهای گیاهی، فرآورده های لبنی به جز بستنی را هم مصرف می نمایند.

Ovo-vegetarian Diet: در این رژیم، افراد علاوه بر غذاهای گیاهی می توانند تخم مرغ هممصرف نمایند.

Locto-ovo-vegetarian Diet: در این رژیم، علاوه بر غذاهای گیاهی، از شیر و تخم مرغ هم استفاده می گردد. این رژیم متداول ترین و راحت ترین نوع گیاهخواری است.

Semi-vegetarian Diet: با نام رژیم نیمه گیاهخواری معروف است. در این رژیم، فقط گوشت قرمز از برنامه غذایی حذف می گردد و افراد محصولات لبنی، تخم مرغ، مرغ و ماهی را می توانند مصرف نمایند. این نوع رژیم ممکن است به دلایل مذهبی، سنتی، الگوهای فرهنگی و یا جهت حفظ سلامتی اتخاذ گردد.

Vegan Diet: تحت اسم گیاهخواری تام می باشد. این رژیم فقط شامل سبزیجات، غلات، حبوبات، انواع مغزها، دانه ها و میوه هاست و افراد هیچ نوع گوشت و محصولات حیوانی مصرف نمی نمایند. گیاهخواران تام حتی از محصولات چرمی، پشمی، ابریشمی یا هر گونه محصول به دست آمده از حیوانات هم استفاده نمی نمایند.

Pesco-vegetarian Diet: در این رژیم، علاوه بر غذاهای گیاهی، فرآورده های لبنی، تخم مرغ و ماهی هم مصرف می گردد؛ ولی افراد از انواع دیگر گوشت پرهیز می نمایند.

Fruitarian Diet: در این رژیم، فقط از میوه های خام یا خشک، انواع مغزها، عسل و روغن زیتون استفاده شده و غذاهای پخته شده بسیار کم مصرف می گردد.

فواید رژیم گیاهخواری

رژیم گیاهخواری انرژی کمی دارد و کمتر از 30 درصد کالری آن به وسیله چربی ها تأمین می گردد. بیشتر چربی های مصرفی در این رژیم، اسیدهای چرب غیر اشباع هستند که حدود 60 درصد آنها را اسید لینولئیک تشکیل می دهد.

گیاهخواران به خاطر مصرف سبزی ها، میوه ها، مغزها و جوانه ها اندازه زیادی ویتامین های حاوی آنتی اکسیدان (ویتامین A,E و C) دریافت می نمایند بعلاوه این رژیم دارای میزان زیادی کربوهیدرات پیچیده و فیبر است؛ بنابراین برای کاهش وزن و درمان بسیاری از بیماری ها مناسب و مفید می باشد.

با توجه به این توضیحات، رژیم گیاهخواری دارای مزایای زیر است:

*کاهش وزن

*کاهش اندازه کلسترول و LDL (کلسترول بد) و افزایش اندازه HDL (کلسترول خوب) در خون

*کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی

*کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی

*کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا

*کاهش خطر ابتلا به سرطان روده، ریه و سینه

*کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2

*کاهش خطر ابتلا به پرفشاری خون و آرتریت روماتوئید

*یاری به درمان یبوست

عوارض عمده رژیم گیاهخواری

با وجود بسیاری از مزایا، رعایت رژیم گیاهخواری در طولانی مدت، عوارض زیر را در پی دارد:

*کم خونی فقر آهن

*کمبود ویتامین B12

*کمبود ویتامین D

*دریافت زیاد فیبر باعث کاهش جذب بسیاری از مواد مغذی دیگر در روده کوچک می گردد.

*رژیم گیاهخواری حاوی مقادیر ناچیزی اسید چرب امگا3 و اسیدهای آمینه ضروری از قبیل متیونین و لیزین است.

*وجود فیتات در غذاهای گیاهی باعث کاهش جذب کلسیم دریافتی می گردد.

در رژیم گیاهخواری رعایت نکات زیر لازم است:

*استفاده از انواع مختلف مواد غذایی

*دریافت انرژی کافی برای حفظ وزن بدن یا رسیدن به وزن مطلوب

*به منظور تأمین مقادیر کافی از اسیدهای آمینه ضروری برای ساخت پروتئین های بدن، باید انواع مختلف گیاهان در یک روز مصرف شوند.

ترکیب کردن بعضی مواد غذایی، همان طور که در مثال های زیر آورده شده، مفید است:

*مصرف غلات به همراه شیر: مانند نان و شیر، برنج و پنیر، ماکارانی و پنیر

*مصرف غلات به همراه حبوبات: مانند عدس پلو، لوبیا پلو، نان و لوبیا، ذرت و لوبیا

*مصرف دانه ها به همراه حبوبات: مانند نخودچی و کنجد و سویا (به اسم میان وعده)

*مصرف سبزیجات به همراه مغزها، فرآورده های لبنی، برنج، تخمه آفتابگردان یا جوانه گندم

*اندازه فیبر دریافتی باید کنترل گردد، زیرا میزان زیاد فیبر با جذب کلسیم، روی و آهن تداخل می نماید.

*رژیم غذایی نوزادان، بچه ها، زنان باردار، شیرده و افراد مسن گیاهخوار، باید به دقت تحت کنترل باشد.

*به منظور افزایش جذب آهن، مصرف منابع خوب ویتامین C، مانند میوه ها و سبزی ها توصیه می گردد.

منبع:نشریه دنیای سلامت، شماره 55.

/ج

منبع: راسخون