پیروزی های محیط زیستی در سال 1399

به گزارش دَبی بلاگ، نه قصد دارم و نه درست می دانم که چشم بر معضل های عمیق محیط زیست کشور ببندم. اما در این نخستین روزهای سال نو، بهتر می دانم که به چند مورد موفقیت در کنش های محیط زیستی در سال 1399 بپردازم تا دریابیم که فعالیت هامان بی فایده نبوده است.

پیروزی های محیط زیستی در سال 1399

در این زمینه، فقط به موضوع های مربوط به کوه بومها (محیط های کوهستانی) و آن هایی که انجمن کوه نوردان ایران به کم وبیش در آن درگیر بوده اشاره می کنم، چرا که کنش های محیط زیستی که امروزه مردم به آن مشغول هستند، بی شمار است و فهرست کردن آن ها فرصت بسیار می خواهد. خوشبختانه کسانی مانند محمد درویش و حسین آخانی به چند تایی از دستاوردهایی که نتیجه تلاش های مردمی در سال گذشته بوده در صفحه های اینستاگرام و... اشاره نموده اند. دیدن این فعالیت های مؤثر، حال آدمی را خوش می سازد و امید می دهد که اگر مدیران کشور به وظیفه های خود در حفاظت از سرمایه های طبیعی سرزمین چنان که انتظار می رود عمل نمی نمایند و گروه هایی از جامعه با موضوع حفاظت از طبیعت بیگانه هستند، اما بسیاری از مردم هم با جدیت در اندیشه حفظ طبیعت کشور هستند و شمار آنان رو به افزایش است.

* دماوند؛ اعلام وقفی بودن قِطاعی از هرَم این کوه از روستای ملار تا قله و ماجرای صدور سند این بخش از کوه به نام سازمان اوقاف، در مرداد ماه التهاب زیادی در میان دوستداران طبیعت کشور پدید آورد. یادداشت ها و مقاله های بسیاری در مطبوعات و فضای مجازی نوشته شد و پیگیری هایی صورت گرفت. دوستداران محیط زیست بر این عقیده بودند که دماوند مانند دیگر کوه های کشور همراه با دشت ها و رودها و تالاب ها و جنگل ها و... طبق اصل چهل وپنجم قانون اساسی از اموال و ثروت های عمومی و بین نسلی ملت ایران است و باید طبق روال گذشته در اختیار سازمان جنگل ها و مراتع باقی بماند. واکنش های مردمی سبب شد که اندک زمانی بعد اعلام گردد که سند مرتع مورد اشاره به نام سازمان جنگل ها و مراتع صادر شده است. البته کنشگران محیط زیست موضوع را همچنان پیگیری می نمایند و در خصوص برخی دامنه های دیگر دماوند هم خواهان خروج سازمان اوقاف از دایره مدعیان هستند.

از دو سه سال پیش، برای حفاظت از دماوند، پیگیری ثبت این کوه در فهرست میراث های بشری، و ضابطه مند کردن کوه نوردی و گردشگری در این کوهستان، کمیته صیانت از دماوند با حضور نمایندگانی از سازمان های دولتی و مردم نهاد و شهرداری ها و شوراهای منطقه شکل گرفته است. این کمیته که یک نمونه خوب در همکاری دولتی ها و غیردولتی ها به شمار می رود، در پانزدهم بهمن مصوبه جامعی در زمینه چگونگی کوه نوردی در دماوند داشت که در صورت اجرا می تواند بخش عظیمی از مسائل مربوط به کوه نوردی بی ضابطه را حل نماید.

* توچال؛ رشته کوه توچال؛ باشکوه ترین چشم انداز تهران و یک زیستبوم غنی و ارزشمند است که بخش مهمی از آب این ابَرشهر را تأمین می نماید. با پیگیری های انجمن کوه نوردان و مستندسازی ارزش های طبیعی و فرهنگی این توده کوهستانی، شورای شهر تهران تصویب کرد که این رشته کوه ثبت ملی گردد. شورا در دویست و هجدهمین نشست رسمی خود به تاریخ 18/3/1399 شهرداری تهران را مکلف ساخت که اقدام های لازم برای ثبت رسمی توچال در فهرست آثار ملی را به انجام رساند.

پیغمبرکوه؛ شهر آبیک از غرب و شرق و جنوب در محاصره کارخانه ها و تأسیسات دیگری است که هوای شهر را می آلایند. فقط از سمت شمال که به دامنه های پیغمبرکوه می پیوندد، راه تنفسی برای این شهر باز است. اما در این سمت هم برداشت سنگ راه تنفس شهر را تنگ نموده است. پیگیری ها، اعتراض ها، تجمع ها، و اعلام جرم جامعه کوه نوردی و دیگر طبیعت دوستان آبیک و شهرهای اطراف به این انجامید که در اردیبهشت 99 جاقتصادی پور استاندار قزوین دستور توقف فعالیت چند معدن و مکلف کردن یک معدن به برداشت سنگ فقط تا به انجام رسیدن تعهدی که برای یک پروژه دارد را صادر کرد.

روشن کوه؛ این کوهستان در بخش سرچهان از استان فارس با عنوان منطقه شکار ممنوع زیر مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است. در سال گذشته، یک گروه محلی پرتوان در منطقه شکل گرفت که با همیاری گروهی از کوه نوردان و کنشگران محیط زیست، درصدد ارتقای وضع حفاظتی آن کوهستان به منطقه حفاظت شده و همچنین جلوگیری از شکار غیرمجاز، مقابله با آتش سوزی مراتع و جنگل ها، جلوگیری از توسعه معدن کاری، و جایگزین کردن گردشگری به جای بخشی از دام داری سنگین است. این فعالیت ها اثربخشی خوبی داشته و با حمایت اداره کل محیط زیست استان در حال پیشروی است.

گلستانک؛ ناحیه کوهستانی و جنگلی گلستانک یک منطقه امن در دل منطقه حفاظت شده البرز مرکزی است. در دو کیلومتری این منطقه امن، یک معدن سرب قدیمی و متروک به نام معدن سرب ناصرآباد کجور وجود دارد؛ چند ماه پیش شرکت بهره بردار دوباره وارد منطقه شد و گویا بدون مجوز از اداره منابع طبیعی اقدام به توسعه جاده دسترسی به معدن و بالاتر از معدن کرد. اهالی چند روستای منطقه، به معدن کاری در منطقه اعتراض دارند و آن را آسیب زننده به باغ ها و کشتزارها و سلامت آب و عرصه های جنگلی می دانند. در اسفند ماه، گروهی از اهالی در جاده توسعه یافته توسط شرکت بهره بردار، نهال های بومی منطقه را کاشتند تا مانع پیشروی کار معدن شوند.

الوند؛ این کوهستان ارزشمند که بخش های بالایی آن در فهرست آثار ملی ثبت شده و حیات طبیعی و فرهنگی شهر همدان وام دار آن است، از حدود بیست سال پیش آماج توسعه مخرب بوده است؛ شرکت تله کابین گنج نامه با حمایت برخی مقام ها، به پاره ای از چشم اندازهای منطقه که ارزش جهانی و ملی دارند (مانند محدوده باستانی کتیبه های هخامنشی، باغ های دره عباس آباد، و چمنزار میدان میشان) آسیب های جدی وارد ساخته است. در خرداد گذشته این شرکت بار دیگر آغاز به تعریض جاده گنج نامه - میدان میشان کرد؛ این بار، حضور به موقع کوه نوردان و اعتراض ها و ورود شورای شهر همدان به موضوع، مانع تخریب زیاد شد. پس از آن، موضوع حفاظت از الوند و جلوگیری از توسعه گردشگری ماشینی به شکلی جدی تر از سوی کوه نوردان و مدافعان میراث های فرهنگی منطقه پیگیری می گردد.

* ماسال؛ در ییلاق های روستاهای چلسی و توت نسا و... در ارتفاعات شهر ماسال گیلان، تعدادی پلنگ زندگی می نمایند. از چند سال پیش، گروهی از فرهنگیان منطقه و چند تن از کوه نوردان (با هدایت محسن پورقاسم قهرمان سنگ نوردی معلولان و حمایت مؤسسه گنجه زیستبوم) تصمیم گرفتند خسارت ناشی از حمله پلنگ به دام های اهالی را جبران نمایند تا تعارض جامعه محلی با پلنگ برجسته نگردد. این کار بسیار مؤثر بوده و سبب شکل گیری یک هسته مدافع محیط زیست در منطقه شده است. در اسفند ماه، خسارت هفت تن از دام داران طی مراسمی با حضور اعضایی از شورای شهر ماسال، شورای روستای چلسی، نماینده دام داران، و... پرداخت شد.

* گنجینه ملی کوه نوردی؛ انجمن کوه نوردان از سال ها پیش مجموعه ارزشمندی از آثار کوه نوردان پیشکسوت و پیشگام، وسایل مردم کوه نشین، کتاب، نقشه، و اقلام دیگر گردآوری نموده و این مجموعه همچنان در حال گسترش است. در تماس هایی که با شورای شهر و شهرداری های منطقه یک و یازده تهران داشته ایم، تخصیص یک ساختمان عظیم و مناسب برای گنجینه (موزه)ی کوه نوردی را پذیرفته اند. آن گونه که آقای مسجدجامعی رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورا در آخرین روزهای سال گذشته گفت، بودجه لازم برای این کار هم به تصویب رسیده است.

* آتش بانی؛ در بهار گذشته، چندین گروه مردمی (که بسیاری از همیاران شان کوه نورد بوده اند) در گوشه و کنار کشور شکل گرفت تا با یاری مأموران دولتی در خاموش سازی آتش جنگل ها و مراتع مشارکت نمایند. گروه های مردمی و محلی به دلیل نزدیک بودن محل زندگی شان به منطقه و درگیر نبودن با مقررات اداری، غالباً امکان این را دارند که به سرعت خود را به کانون های آتش سوزی برسانند. اگر فعالیت گروه های محلی که حمایت اقتصادی و تدارکاتی کنشگران محیط زیست را هم دارند نبود، وسعت و میزان تخریب ناشی از آتش سوزی ها بسی بیشتر می شد. جا دارد که گرامی بداریم یاد داوطلبان این عرصه را که در سال گذشته در راه حفاظت از میراث های طبیعی ملی جان باختند: البرز زارعی، مختار خندانی، بلال امینی، یاسین کریمی، احسان عزیزی، محمدجواد مختاری، محمدمهدی حسینی.

* تصمیم سازی سمن ها؛ در سال گذشته، مجموعه فعالیت های شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور چنان بوده که این شبکه و تشکل های عضو آن و برخی سمن ها (سازمان های مردم نهاد) دیگر، در چندین مورد طرف مشورت سازمان های دولتی و عمومی (محیط زیست، جنگل ها و مراتع، وزارت نیرو، شهرداری ها،...) قرار گرفته یا مجری طرح های محیط زیستی شده اند. به بیان دیگر، سازمان های مردمی می فرایند که صندلی شایسته ای در تصمیم سازی ها و فضاسازی اجتماعی بیابند، و این نیست جز نتیجه سه چهار دهه کنشگری و حضور در صحنه جامعه.

منبع: خبرآنلاین

منبع: خبرگزاری پانا
انتشار: 25 فروردین 1400 بروزرسانی: 8 مهر 1400 گردآورنده: dabiblog.ir شناسه مطلب: 16468

به "پیروزی های محیط زیستی در سال 1399" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "پیروزی های محیط زیستی در سال 1399"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید