آیا یارانه برای استارتاپ ها مفید است

به گزارش دَبی بلاگ، ستاد اقتصاد دیجیتال که یکی از زیرمجموعه های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است اخیراً اقدام به ایجاد سامانه راه نوآوری (سایت اینووی) به نشانی innoway.ir کرده است و یکی از علل راه اندازی این سایت را حمایت از استارتاپ های نیازمند خدمات معرفی و اعلام کرده که بر اساس مرحله رشد، خدماتی متناسب با آن مرحله به خدمت گیرنده اختصاص داده می شود.

آیا یارانه برای استارتاپ ها مفید است

در صورتی که خدمت گیرنده ای مشمول رایانه نشود، می تواند با تخفیفی که خدمت دهنده لحاظ کرده، بدون دریافت یارانه، خدمت خود را دریافت کند. این سامانه در حال حاضر خدماتی نظیر سرور، طراحی سایت، بازاریابی دیجیتال، مشاوره و... را پیشنهاد می دهد.

گرچه که ایجاد ارتباط بین بازیگران مختلف اکوسیستم نوآوری، هدف اصلی از طراحی چنین سامانه ای بوده و نیت خیرانه در این سیستم، نیازمند تشویق است اما رویکردی که برای چنین مقصود والایی مدنظر قرار گرفته، نمی تواند راهگشا باشد. برای اینکه به صورت دقیق ماهیت را مورد سؤال قرار دهیم باید به دو سؤال زیر پاسخ دهیم:

(1) آیا ایجاد نظام کوپنی (یارانه ای) برای استارتاپ ها می تواند مفید باشد؟

(2)رویکرد صحیح نهادهای متولی حکمرانی نوآوری باید به چه سمت و سویی باشد؟

در پاسخ به سؤال اول باید گفت که این امر صحیح نیست. متأسفانه نگاه نادرست به موضوع می تواند چنین رویکردی را به بار آورد. اگر استارتاپ را به جای مجموعه ای انسانی همانند یک ماشین ببینیم، به این امر فکر می کنیم که یک ماشین، تعدادی ورودی را گرفته، بعد از اجرای فرآیندهایی که برای آن ساخته شده است، آن را به خروجی هایی تبدیل می سازد؛ پس برای بهسازی این معادله، لازم است که ورودی های خوب و در عین حال ارزان واردفرآیندهای بسیار کارا شده و در نهایت خروجی به بیرون عرضه شود. پس متولی امر یعنی حاکم نوآوری، رأساً اقدام به تزریق نگاه یارانه ای (کوپنی) و برای حداکثر سازی کارایی اقدام به کاهش هزینه تمام شده منابع (ورودی ها) کرده و از سوی دیگر هم سعی می کند تا خروجی ها را بشدت ارزان به دست مشتری برساند. به نمونه هایی از این دست اقدام ها می توان اشاره کرد که سال های زیادی است که نمایشگاه های تجاری سازی برگزار می شود و یارانه های زیادی نیز به تیم های استارتاپی تعلق می گیرد یا یارانه هایی در چنین سیستم هایی ارائه می شوند. همان طور که عنوان شد این یک نگاه ماشینی به پدیده ای انسانی است، نگاهی که ساده انگارانه فرض می کند که با تنظیم پیچ و مهره های استارتاپ از بیرون می توان آن را پیروز تر کرد. چون چنین نگاهی نمی تواند منجر به توفیقات زیادی شود پس اغلب کشورهای دارای اکوسیستم های نوآوری نگاه دیگری را جست وجو کرده اند.

در پاسخ به سؤال دوم باید گفت که متأسفانه راه سخت تری برای ایجاد یک اکوسیستم نوآوری وجود دارد و کشورهایی که هزینه طی کردن این جهت سخت را داده اند، به جایگاه موعود نیز دست یافته اند. بر اساس تعاریف متعددی که از حکمرانی وجود دارد و حکمرانی نوآوری نیز در ذیل این تعریف قرار می گیرد.

حکمران وظیفه ای جز فراهم ساختن زمین بازی شفاف ندارد. اینکه هریک از بازیگران چگونه بازی کنند، با یکدیگر هم تیمی شوند و جام ها را فتح کنند، نیاز به تعیین از سوی فیفا و حتی فدراسیون ها ندارد. آنچه به صورت اساسی رخ می دهد، ایجاد یک اجتماع کارآفرینانه است که خودجوش شکل گرفته و یارانه پذیر نیست.

حکمران در حوزه نوآوری چهار وظیفه کلی را بیشتر بر عهده ندارد که اصلی ترین وظیفه وی بخصوص در اقتصادهای در حال توسعه، ایجاد و ترغیب به ایجاد نهادهای مناسب است که در چندسال اخیر و به کمک نگاه روشن معاونت علمی، تسریع و تسهیل در ایجاد نهادهای شتابدهنده، صندوق های سرمایه گذاری جسورانه و اخیراً سرمایه گذاری های خصوصی، سرعت گرفته است. اما این خاتمه کار نیست، چرا که هنوز هم اگر معاونت علمی و ستاد اقتصاد دیجیتال قصد ایجاد یک زمین بازی عادلانه را دارد، باید به سه مقوله دیگر اهتمام ورزد:

- اول قانون: هنوز هم در مباحث مختلف، یک استارتاپ در هر گامی که برمی دارد باید نگران تعدی از قانون باشد و هنوز بسکمک از چالش ها در این حوزه ها وجود دارد و جهت همواری برای امور حقوقی و قانونی شکل نگرفته است.

- دوم داده: مشکل بسکمک از کسب وکارهای دانش بنیان، نبود اطلاعات شفاف در زمینه های متعدد اقتصادی است و هنگامی که شفافیت در داده از بین برود، نه تنها به دست آوردن داده ها بسیار گران تمام می شود، بلکه منجر به تصمیمات نابخردانه خواهد شد. نظام شفاف اطلاعات کسب و کاری و فعالان اقتصادی، گام مؤثری است که نه فقط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بلکه سایر نهادهای متولی را نیز به میدان می طلبد.

- سوم اجتماع سازی: همان طور که تعیین است اجتماع سازی از طریق ساخت زیرساخت فیزیکی و به صورت دستوری حاصل نمی شود، بلکه با ایجاد محل بحث به وجود می آید. به عنوان مثال به تازگی انجمن صنفی سرمایه گذاران خطرپذیر و نیز رویداد دوشنبه های استارتاپی صندوق نوآوری و شکوفایی، زمینه ساز بحث و مصاحبه صاحبان نوآوری در کشور شده و بسکمک از چنین انجمن ها و اجتماعاتی لازم است تا نه فقط با هدف کارایی، بلکه با هدف جریان سازی بین افراد شکل گیرد.

خلاصه آنکه ضمن تقدیر از تلاش های تحسین برانگیز معاونت علمی و فناوری و ستاد اقتصاد دیجیتال و دیگر خدمتگذاران اقتصاد نوآوری لازم است تا به جای نگاه ماشینی به استارتاپ، رویکردی ارگانیزمی (موجود زنده) به استارتاپ داشته باشیم و به جای ارائه کوپن جهت افزایش بهره وری، محیط بهتری (از طریق قانونگذاری بهتر، ایجاد شفافیت و اجتماع سازی) را ایجاد و آنها را به تمرین در این محیط، عادت دهیم.

منبع: ایران آنلاین
انتشار: 3 دی 1399 بروزرسانی: 8 مهر 1400 گردآورنده: dabiblog.ir شناسه مطلب: 13643

به "آیا یارانه برای استارتاپ ها مفید است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آیا یارانه برای استارتاپ ها مفید است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید