هوشمندسازی حمل ونقل کشور شتاب گرفت

به گزارش دَبی بلاگ، ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل ونقل پیشرفته معاونت علمی ریاست جمهوری برای هموار کردن راه دانش بنیان ها، استارتاپ ها و شتاب دهنده ها پا به میدان گذاشت تا با کمک این عناصر پویا و خلاق، راه توسعه صنعت حمل و نقل در کشور را باز کند.

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران به نقل از معاونت علمی و فناوری، ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای هموار کردن راه دانش بنیان ها، استارتاپ ها و شتاب دهنده ها پا به میدان گذاشت تا با کمک این عناصر پویا و خلاق، راه توسعه صنعت حمل و نقل در کشور را باز کند.

این ستاد با تشکیل گروه های مختلفی مانند هوایی، فضایی، دریایی، خودرو، ژئوماتیک و ریلی در تلاش است تا زیست بوم فناوری، نوآوری و کارآفرینی صنعت حمل و نقل را در کشور پایه ریزی و اجرایی کند. این کار قرار است با هدایت ستاد و توسط استعدادهای درخشان کشورمان اجرایی شود.

فناوری های مکان محور شتاب گرفت

یکی از این گروه ها که از آغازین روزهای شکل گیری خود اقدام به یارگیری و شناسایی بازیگران و حلقه های اتصال خود در دولت و بخش خصوصی کرد، گروه توسعه ژئوماتیک یا مکان محور ستاد است.

در ابتدا با تعریف کوتاهی از این فناوری آغاز می کنیم؛ در واقع فناوری های ژئوماتیک به مجموعه فناوری هایی گفته می شود که در یک یا چند مرحله شامل تهیه، ذخیره سازی، به هنگام سازی، بازیافت، حفظ و نگهداری، تجزیه و تحلیل، کاربرد و نمایش موثر اطلاعات مکان محور نقش اساسی دارند.

از مهم ترین این فناوری ها می توان به فناوری های اطلاعات مکانی (مانند GIS، LIS، سامانه های اداره زمین و حدنگار)، فناوری های مشخص موقعیت و ناوبری (مانند GPS و Indoor Positioning)، سنجش از دور (چند طیفی، فراطیفی، راداری و ...)، فتوگرامتری (فضایی، هوایی، بردکوتاه و پهپاد)، فناوری های پویشگرهای لیزری (مانند لیدار)، ژئودزی (ژئودزی فیزیکی و ژئودینامیک)، آبنگاری (هیدروگرافی)، فناوری های حاصل از تلفیق موارد فوق (مانند خدمات مکان مبنا (LBS)) اشاره کرد.

با توجه به ضرورت توسعه فناوری نوظهور فناوری های ژئوماتیک در کشور، با موافقت مرکز توسعه فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، گروه توسعه فناوری های ژئوماتیک به عنوان یکی از ارکان ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری کار خود را از 25 دی ماه 97 آغاز کرد.

این گروه بر اساس ماموریت هایی که برای خود مشخص کرده است اقدام به راه اندازی شتابدهنده تخصصی ژئوماتیک سپهر، راه اندازی مرکز نوآوری ژئوماتیک گیتا، تهیه کتابچه شرکت های دانش بنیان حوزه ژئوماتیک، انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان نقشه برداری کشور، انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و برگزاری پنل تخصصی با عنوان چالش ها و راهبردهای توسعه ژئوماتیک در کشور کرده است.

گروه ژئوماتیک ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همچنین با برگزاری لیگ برنامه نویسی ژئوماتیک گیتا، تعریف و حمایت از طرح فناورانه سامانه هوشمند مکان محور نگهبانی و گشت هوایی و زمینی (سهنگ) و تعریف و حمایت از طرح فناورانه سامانه یکپارچه نمایش و تحلیل داده های هواشناسی برای بخش پیش بینی سازمان هواشناسی کشور تلاش کرد گام های بلندی در این عرصه بردارد.

از دیگر فعالیت های این گروه می توان به مشارکت در برگزاری کنفرانس بین المللی ISPRS (اطلاعات جغرافیایی 2019)، تهیه پیش نویس قانون جامع ژئوماتیک کشور، برگزاری 6 کارگاه تخصصی در حوزه ژئوماتیک در رویدادهای مرتبط، حمایت از بزرگداشت روز دنیای GIS در دانشگاه فردوسی مشهد و برنامه های ترویجی در رادیو و تلویزیون اشاره کرد.

در سال 98 فرهنگ سازی این حوزه انجام شد و در سال 99 این فناوری در دستگاه های مختلف با کمک شرکت های دانش بنیان و بخش درخواست کننده پیاده سازی می شود.

تصویب قانون جامع ژئوماتیک در مجلس شورای اسلامی

البته این گروه در آخرین روزهای سال 98، از برخی اقدامات خود در سال آینده هم پرده برداری کرده و قرار است برخی اقدامات مانند تصویب قانون جامع ژئوماتیک در مجلس شورای اسلامی، تولید محتوای ترویجی در حوزه ژئوماتیک در قالب مستندهای کوتاه و انیمیشن، برگزاری و حمایت از رویدادهای فناورانه حوزه ژئوماتیک، حمایت از طرح های فناورانه با همکاری شرکتهای دانش بنیان حوزه ژئوماتیک، استانداردسازی محصولات دانش بنیان حوزه ژئوماتیک، تهیه و انتشار نشریه تخصصی و کتاب جامع حوزه ژئوماتیک و توسعه تعاملات بین المللی حوزه ژئوماتیک را در اولویت کاری سال 99 قرار دهد.

صنعت دریایی هوشمند

یکی دیگر از اعضای ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ستادی است که راهش از میان دریا می گذرد. ستادی که سامان دهی به فعالیت های صنعت دریایی را با نگاهی فناورانه به دست گرفته است و در کنار بخش دولتی و خصوصی این مهم را پیگیری می کند.

ایران کشوری است که مرزهای آبی طولانی با دیگر کشورها دارد. بیکرانه هایی که ایران را به دیگر کشورها متصل می کند و با توسعه تبادلات تجاری، رونق اقتصادی کشور را رقم می زند. این مهم یکی از اولویت های کاری گروه توسعه دریایی ستاد است که با برنامه های مختلفی پیگیری می شود.

از جمله اقدامات این گروه می توان به حمایت از برگزاری رویداد چالش فناوری طراحی دستگاه حفاظت خوردگی جریان تزریقی در شناورها، عقد تفاهم نامه با سازمان بنادر و دریانوردی در جهت توسعه فناوری های دریایی، عقد تفاهم نامه با شرکت فروشگاه زنجیره ای رفاه در جهت ساخت کشتی هایپر مارکت دریایی، حمایت از راه اندازی مرکز نوآوری دریایی نوشهر و حمایت از راه اندازی مرکز نوآوری دریایی دانشگاه خلیج فارس بوشهر اشاره کرد.

این گروه که پیش از این در قالب ستادی مجزا فعالیت می کرد در سالی که گذشت با حمایت از برگزاری رویداد تقاضا محور پیشرانه های دریایی، حمایت از برگزاری رویداد آموزشی مدل دریایی ROMS، حمایت از توسعه یک سیستم اندازه گیری مشاوره و نظارت بر انجام تست دو نوع جایگاه شناور تندرو و حمایت از توسعه یک سیستم میراگر هوشمند مگنتوریولوژیکال جایگاه شناور تندرو تلاش کرد تا شتابی دو چندان به توسعه این صنعت مهم در کشور بدهد.

سال 98 برای این گروه، با حمایت از برگزاری رویداد ایده بازار فرا ساحلی، تقویت و به روز رسانی پایگاه اطلاعات دریایی ایران (imarine)، حضور در اولین دوره نمایشگاه فرصت های ساخت داخل و رونق تولید، عقد تفاهم نامه همکاری با دانشگاه هامبورگ، راه اندازی کارگروه هوشمند سازی در صنایع دریایی و برگزاری نشست هم اندیشی با موضوع قوانین جدید در خصوص سوخت شناورها به پایان رسید.

هوشمند برانیم

حمل ونقل جاده ای یکی از ارکان اصلی و مهم حمل ونقل محسوب می شود. بخشی که بیشترین مخاطب را دارد. این بخش، طیف وسیعی از جامعه را دربرمی گیرد. این نوع از حمل ونقل از کوچه های باریک شهری و روستایی تا جاده های طولانی داخلی و بین المللی را شامل می شود.

هوشمندسازی این بخش از حمل ونقل یکی از مهم ترین اهدافی است که در ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دنبال می شود. حمل ونقلی که رابطه مستقیمی با افزایش امنیت ترددهای روزانه و سفرهای درون و برون شهری کشور دارد.

بر همین اساس در گروه هوشمندسازی حمل ونقل جاده ای اقدامات مختلفی برای سامان دهی به این حوزه پرمخاطب صورت گرفته است که از آن جمله می توان به برگزاری نخستین نشست توسعه راهکارهای حمل و نقل هوشمند در کشور با حضور یکصد نفر از فعالان حوزه حمل و نقل هوشمند کشور و شناسایی زیست بوم حمل و نقل هوشمند در کشور شامل 120 شرکت خصوصی و دانش بنیان و 90 بخش دولتی یا نیمه دولتی اشاره کرد.

این فعالیت ها و اقدامات در سالی که گذشت با شناسایی 80 مساله و پروژه عملیاتی در حوزه حمل و نقل هوشمند، انعقاد 5 تفاهم نامه همکاری با رویکرد بهره گیری از فناوری های هوشمندسازی در حمل و نقل ادامه داشت.

انعقاد تفاهم نامه میان ستاد، ماموت و ایرانسل، تفاهم نامه میان معاونت و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، تفاهم نامه میان معاونت و معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، تفاهم نامه میان ستاد و دانشگاه آزاد واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری و تفاهم نامه میان معاونت و شهرداری تهران هم از جمله اقداماتی بود که در سال 98 رخ داد.

این گروه با هدف توسعه زیست بوم فناوری، نوآوری و کارآفرینی در سال 98 اقدام به مشخص تیم مجری و انعقاد موافقت نامه پروژه تدوین نقشه راه هوشمندسازی حمل و نقل جاده ای با مشارکت ذینفعان این حوزه و انعقاد موافقت نامه پروژه برگزاری رویداد استارت آپی 8 ماهه InnoRoad 2020 با مشارکت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کرد.

مشخص تیم مجری و انعقاد موافقت نامه پروژه توسعه فناوری سامانه تماس اضطراری (e call) در راستای کاهش تلفات جاده ای، برگزاری پنجمین نمایشگاه بین المللی تخصصی لجستیک، پایانه ها، زنجیره تامین و حمل و نقل هوشمند، آبان ماه 98 با حضور 30 شرکت فعال حوزه حمل و نقل هوشمند در نمایشگاه از دیگر اقدامات قابل ذکر این گروه در سال گذشته بود.

یکی دیگر از اقدامات این گروه، انعقاد تفاهم نامه ای برای پیاده سازی سامانه مدیریت هوشمند ناوگان بود که در این تفاهم نامه مقرر شد بیش از 400 هزار نفر از رانندگان ناوگان اتوبوسرانی با برگزاری 20 کارگاه آموزشی تحت آموزش قرار گیرند.

این گروه برای سال 99 هم برنامه های مختلفی در نظر گرفته است که از آن جمله می توان به راه اندازی دیتا سنتر ملی از داده های کلان (big data) حمل و نقل هوشمند با همکاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، راه اندازی سامانه تماس اضطراری (e call) با هماهنگی با سازمان های مربوطه و در راستای تفاهم نامه سه جانبه میان ستاد و شرکت های ایرانسل و ماموت دیزل و اجرای پروژه های عملیاتی با سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در جهت افزایش فعالیت شرکت های دانش بنیان اشاره کرد.

این گروه قصد دارد در سال جدید از راه اندازی انجمن حمل و نقل هوشمند ایران (ITS IRAN)، حمایت کرده و با شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی مرتبط با حمل و نقل هوشمند، آغاز فعالیت کمیته های استانداردسازی محصولات حوزه حمل و نقل هوشمند و برگزاری رویدادهای استارت آپی به توسعه این زیست بوم سرعت دهد.

تولید ماهواره برهای ارزان

گروه توسعه فناوری های فضایی هم در سالی که گذشت با همکاری دستگاه های ذینفع این حوزه فعالیت هایی داشت. فعالیت هایی که در سایه تحریم های بین المللی کمی کند اما انجام شد. یکی از این اقدامات سنجش شرایط فعلی کشور در حوزه فضایی و جایگاه ایران در دنیا و منطقه بود که این کار تا پایان سال 98 انجام و نتایج آن در سال 99 اعلام خواهد شد.

از دیگر فعالیت های این گروه، می توان به ارتقاء قابلیت اطمینان فناوری های موجود در کشور اشاره کرد. در اساس نتایج حاصل از این اقدام، مشخص شد که کشور در حوزه ورود به عرصه توسعه فناوری فضایی در منطقه و فعالیت های تحقیقاتی پیشتاز است.

این هدف مهم و راهبردی در گروه در قالب قابلیت اطمینان سیستم (مهندسی)، نظام قابلیت اطمینان (مدیریتی)، سطح آمادگی سیستمی (SRL) و فناوری افزایش دهنده قابلیت اطمینان، تحت مدیریت کارگروهی متشکل از نمایندگان همه فعالان حوزه فضایی در حال ارزیابی و ارائه راهکارهای بهبود قابلیت اطمینان صورت گرفت.

همچنین ایجاد یک مرکز مستقل تصدیق و صحه گذاری از راهکارهای پیشنهادی بود که طراحی الزامات و کارکردهای آن و در صورت امکان ایجاد مرکز مذکور از برنامه های سال آینده ستاد در این حوزه است. اقداماتی مانند پایش شرایط و ترازیابی که عمدتا منشا گرفته از تکالیف مشخص شده در بخش فضایی سند جامع توسعه هوافضای کشور هم به پیشبرد این اقدامات کمک می کند.

توسعه فناوری های آینده، با تمرکز بر ایده ها و فناوری های رو به آینده صنعت فضایی از دیگر طرحهای این گروه است. صنعت فضایی در دنیا وارد عرصه جدیدی شده است که با توزیع قابلیت های یک ماهواره بزرگ به تعداد زیادی از ماهواره های کوچک مستقر در مدارهای نزدیک زمین، امکان عرض اندام و رقابت شرکت های کوچک استارت آپی را در کنار سازمان ها و شرکت های بزرگ هوافضایی که دارای زیرساخت ها بزرگ هستند فراهم کرده است.

در این راستا با موضوع توسعه منظومه های ماهواره های کوچک و ماهواره بر ارزان قیمت، پروژه هایی توسط ستاد در سال جاری تعریف شده است که با مشارکت مراکز پژوهشی، شرکت های دانش بنیان و مراکز صنعتی کشور در حال اجرا است.

علاوه بر این، توسعه این فناوری ها در قالب فعالیت های استارت آپی از طریق ایجاد یک شتاب دهنده که تمرکز بر توسعه منظومه های ماهواره ای و کاربری های مربوطه دارد و یک مرکز نوآوری که ایده های مربوط به توسعه ماهواره بر ارزان قیمت را پوشش می دهد، در حال پیگیری است. پیگیری و تکمیل فعالیت های مذکور از برنامه های سال آینده ستاد است.

شناسایی ظرفیت های داخلی صنعت ریلی

این گره اخیرا به مجموعه گروه های حاضر در ستاد فناوری های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته اضافه شده است؛ اما در همین مدت کوتاه هم اقداماتی در سال گذشته داشته که حائز اهمیت است. در ادامه بخشی از اقدامات این گروه را ارائه کرده ایم.

بومی سازی فناوری ساخت واگن های مترو که طبق ماده 54 قانون برنامه ششم توسعه بر عهده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صمت قرار داده شده است توسط این گروه آغاز شد. این پروژه یکی از بزرگ ترین پروژه های معاونت علمی و فناوری است. این طرح با مشارکت واگن سازی تهران، جهاد دانشگاهی و شرکت های متعدد دانش بنیان در حال اجرا است.

هوشمندسازی در بخش ریلی برای بالا بردن بهره وری لوکوموتیوهای راه آهن یکی از پروژه هایی بود که در ستاد آغاز شد. توسعه و به کارگیری راه آهن در حمل و نقل کشور از دیگر پروژه های مهم در سال 98 بود.

توسعه پژوهش های ملی هوایی در کشور

گروه توسعه فناوری های هوایی ستاد که یکی از قدیمی ترین گروه های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری محسوب می شود هم در سالی که گذشت با اولویت قرار دادن حمایت از دستیابی به مرجعیت علمی کشور و ایجاد زیرساخت های پژوهش ملی در حوزه های کلیدی کار خود را ادامه داد و در این زمینه اقداماتی مانند دریافت مستندات اختراعات حوزه هوایی از طریق سامانه مالکیت فکری، ارتباط با مخترع و ارسال فرم مراحل ارسال مدارک به داور برای ارزیابی اختراع، برگزاری جلسه و دعوت از مخترع (در صورت لزوم) و اعلام نتیجه به متقاضی و بارگذاری نتیجه در سامانه را به متقاضیان ارائه داد.

شناسایی استانداردهای تجهیزات فرودگاهی با هدف شناسایی آزمایشگاه های مرجع برای تست تجهیزات تولیدی، استخراج استانداردها و آزمایش های مورد نیاز برای تولیدات جدید، مشخص ساختن استانداردهای مورد نیاز در حوزه تجهیزات فرودگاهی و شبکه سازی آزمایشگاه های مشخص کیفیت و تایید استاندارد محصولات در حوزه تجهیزات فرودگاهی هم از دیگر فعالیت های این گروه در سال 98 بود.

توسعه آزمایشگاه قوای محرکه پیشرفته واقع در پردیش فنی دانشگاه تهران برای تست موتورهای کششی الکتریکی و نیمه سنگین احتراق داخلی تا توان 440 کیلووات هدف دیگری بود که در این گروه پیگیری شد. این کار نیازمند راه اندازی تجهیزات جدید خریداری شده و اضافه کردن برخی تجهیزات جدید بود. در پایان اجرای طرح امکان تست موتورهای ترکشن به همراه مجموعه درایور آن ها تا توان 90 کیلووات به صورت دائمی و 400 کیلووات به صورت لحظه ای به وجود خواهد آمد. همچنین با توجه به قابلیت های این مجموعه امکان تست ترمز بازیاب و گشتاور راه اندازی نیز وجود دارد. همچنین با توجه به سیستم های حفاظتی این مجموعه تست، استفاده از آن جهت توسعه موتورهای جدید و یا درایوهای جدید بهترین گزینه است.

پرواز آزاد

در سالی که گذشت این گروه با حمایت از برگزاری جشنواره ملی پرواز آزاد (جمپا) تلاش کرد تا شناسایی، کشف و شکوفایی استعداد دانش آموزان در حوزه هوایی را سامان دهی کند. تلفیق کار عملی، تئوری و علمی با استاندارد دنیای، ترویج و گسترش علم هوانوردی و ورزش هوانوردی، ایجاد فضای رقابتی در بین دانش آموزان کل کشور، ایده پردازی و تجاری سازی ایده ها در زمینه پرواز آزاد و ایجاد شبکه منسجم درحوزه هوایی از دیگر اهداف این جشنواره عنوان شده است.

در این گروه، توسعه فناوری های راهبردی مناسب با نیازهای کشور هم به عنوان اولویت تعریف شده است. بر همین اساس هم در سال 98 اقداماتی چون توسعه فناوری های اویونیک هواپیماهای رده هوانوردی عمومی، توسعه پلتفرم پهپاد مبتنی بر تلفن همراه، توسعه تولید پهپاد خورشیدی، توسعه زیر مجموعه های اصلی رادار هواپایه و طراحی تستر شبیه ساز سرعت، دما و فشار در فهرست کارهای این گروه قرار گرفت. همچنین به کارگیری پهپاد در بخش های مختلف اقتصادی کشور از دیگر فعالیت های مهم در سال 98 بود.

ارتقای فناوری در صنایع موجود و توسعه کسب و کارهای جدید دانش بنیان از دیگر اقدامات این ستاد در سال گذشته بود اقدامی که با احصای فناوری ساخت اقلام مصرفی هواپیمای مسافربری، تسهیل در توسعه خدمات هوانوردی عمومی، توسعه محصولات و خدمات پهپادهای تجاری و اخذ گواهی انطباق محصولات شرکت های دانش بنیان به جلو حرکت کرد.

این گروه تسهیل در توسعه خدمات هوانوردی عمومی را دیگر اولویت کاری خود در سال گذشته انتخاب کرد. این کار هم با هدف افزایش نشست و برخاست در فرودگاه های کم تردد کشور، کاهش هزینه نشست و برخاست جهت تسهیل در پروازهای آموزشی، اصلاح آئین نامه های سازمان هواپیمایی کشوری خاص هوانوردی عمومی، استقلال کمیته فوق سبک و ارتقا به سطح ریاست سازمان، حل مشکل امنیت پرواز در پرواز های هوانوردی عمومی جهت توسعه ایرتاکسی و سهولت در واردات و به کارگیری هواپیماهای رده هوانوردی عمومی پیگیری شد.

توسعه محصولات و خدمات پهپادهای تجاری هم در این گروه با اهدافی مانند تدوین قوانین برای کاربری غیر نظامی پهپادها، توسعه محصولات معرفی خدمات جهت پوشش نیاز داخل و برندسازی و توسعه صادرات پهپاد دنبال شد.

توسعه محصولات و خدمات پهپادهای تجاری، ایجاد مرکز نوآوری هوانوردی عمومی، اخذ گواهی انطباق محصولات شرکت های دانش بنیان، اخذ گواهی انطباق محصولات شرکت های دانش بنیان و شبکه سازی صنعت هوایی و هوانوردی ایران از دیگر اهدافی بود که در سال 98 توسط این گروه پیگیری شد و به ثمر نشست.

توسعه صنعت تعمیرات اساسی هواپیماهای تجاری از پروژه هایی بود که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 98 پیگیری شد. با توسعه این صنعت می توان ادعا کرد که نیازی برای تعمیرات اساسی هواپیماهای با تعداد بالا به خارج از کشور نیست.

توسعه موتورهای توربینی هواپیما در بخش های مختلف از دیگر فعالیت های مهم سالی که گذشت بود. در این طرح محصولات رده سبک به اتمام رسید و محصولات با توان بالا هم در سال آینده به اتمام خواهد رسید.

انتهای پیام/