اگر ماهی نمی خورید لااقل گردو بخورید

به گزارش دَبی بلاگ، ماهی از آن غذاهایی است که متخصصان تغذیه همواره مصرف آن را توصیه می نمایند اما این افزایش مصرف معمولا فقط در شب سال نو دچار یک شوک می گردد و دوباره در طول سال فروکش می نماید. اگر احیانا به این فکر افتاده اید که این عادت سالم، یعنی مصرف مرتب ماهی را در طول سال حفظ کنید و احیانا این سوال برای تان ایجاد شده که

مصاحبه با دکتر میترا زراتی

ماهی از آن غذاهایی است که متخصصان تغذیه همواره مصرف آن را توصیه می نمایند اما این افزایش مصرف معمولا فقط در شب سال نو دچار یک شوک می گردد و دوباره در طول سال فروکش می نماید. اگر احیانا به این فکر افتاده اید که این عادت سالم، یعنی مصرف مرتب ماهی را در طول سال حفظ کنید و احیانا این سوال برای تان ایجاد شده که ماهی های مختلف چه فرقی با هم دارند، مصاحبهی ما را با دکتر میترا زراتی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، بخوانید.

به اسم اولین سوال می خواهم این را بپرسم که آیا گوشت ماهی های پرورشی و آزاد، از نظر ارزش غذایی، با هم تفاوت دارند؟ شما مصرف کدام را توصیه می کنید؟

همان طور که می دانید، امگا3 موجود در ماهی تقریباً در هیچ یک از موادغذایی یافت نمی گردد. در رابطه با ماهی های آزاد و پرورشی باید گفت تفاوت بسیار کوچکی در اندازه امگا3 موجود در آنها وجود دارد. ماهی های آزاد که در دریا رشد می نمایند از موجوداتی به نام فیتوپلانگتون ها تغذیه می نمایند که این موجودات منبع امگا3 ماهی ها را فراهم می نمایند لذا وقتی ماهی ها از این موجودات به اسم غذا استفاده می نمایند، قطعا اندازه امگا3 در بدن شان بالا می رود. اما در خصوص ماهی های پرورشی باید گفت فیتوپلانگتون ها در دسترس نیستند و نمی توان برای افزایش امگا3 آن را در جیره غذایی ماهی گنجاند. به همین خاطر اندازه امگا3 موجود در بدن ماهی های پرورشی در مقایسه با ماهی های آزاد کمتر است. خوشبختانه امروزه غذای ماهی های پرورشی را با امگا3 غنی نموده اند تا بتوانند تا حدی این تفاوت را از بین ببرند.

یعنی مصرف ماهی آزاد ارجحیت دارد؟

نه همواره! در یک شرایطی توصیه می گردد از ماهی های پرورشی به جای ماهی های آزاد استفاده گردد؛ مثلا در دوران بارداری همواره این دغدغه ذهنی وجود دارد که ماهی های آزاد می توانند آلوده به جیوه باشند. جیوه در قسمت های چرب ماهی مثل زیر پوست، گوشت و کبد آن ذخیره می گردد و از آنجا که جیوه برای جنین بسیار سمی است و عوارض عصبی در پی دارد، بهتر است افراد در دوران بارداری از ماهی های پرورشی مثل قزل آلا استفاده نمایند.

احتمالا تفاوت هایی هم بین ماهی های رودخانه ای و دریایی وجود دارد؛ این طور نیست؟

بله؛ ماهی های دریایی بیشترا از فیتوپلانگتون ها تغذیه می نمایند ولی در فصولی از سال، این ماهی ها، به ویژه ماهی های دریای خزر مهاجرت نموده و وارد جریان آب رودخانه می شوند. در دوران تخم ریزی، ماهی ها از پروتئین و انرژی ذخیره در بدن شان استفاده می نمایند و بنابراین ارزش غذایی گوشت آنها به ویژه در ماهی های سفید پایین می آید.

در رابطه با ماهی های شمال و جنوب، چه طور؟ آیا تفاوتی در ارزش غذایی آنها وجود دارد؟

از انواع ماهی های شمال می توان به ماهی آزاد و سفید یا کفال و از ماهی های جنوب می توان به شیر، سنگ سر و شوریده اشاره نمود. این ماهی ها تفاوت اندکی در طعم دارند. دلیل آن هم نوع تغذیه ماهی در آب دریا است. به طور حتم آب دریا در شمال و جنوب از نظر موادغذایی کمی فرق دارد. ماهی های آب های جنوب از نظر مواد معدنی و به ویژه ید غنی تر از ماهی های دریای خزر هستند. این ماده معدنی معمولا از نمک های ید دار دریافت می گردد اما در مقام بعدی برترین منبع غذایی ید، ماهی ها هستند و همان طور که گفتم، ماهی های جنوب از این نظر بسیار غنی ترند.

آیا گوشت ماهی های مختلف هم ویژگی های خاصی دارند؟

ببینید؛ کلا ماهی ها از نظر مواد مغذی و نوع چربی تفاوت چشم گیری ندارند و نمی توان گفت که مثلا ماهی سفید ارزش غذایی بیشتری نسبت به ماهی شوریده دارد اما آنچه که مهم است (به ویژه در ماهی های جنوب مثل شیر و شوریده) قابلیت هضم راحت آنهاست. به طور کلی، گوشت ماهی ها در مقایسه با گوشت مرغ و گوشت قرمز چون بافت پیوندی تردتری دارند، راحت تر هضم می شوند. مصرف ماهی شوریده، شیر و حلوا که جزو ماهی های جنوب هستند به ویژه در دوران سالمندی که مسائل اسید معده و مسائل گوارشی پیش می آید و هضم موادغذایی مشکل تر می گردد، قطعا مفیدتر است.

ماهی هایی مثل ساردین، سارمون که در نواحی شمالی کشور رشد می نمایند، جزو ماهی های چرب طبقه بندی می شوند، یعنی امگا3 در بیشتر ماهی ها در جگر متمرکز است در حالی که در ماهی های چرب در گوشت ماهی اندازه امگا3 بسیار بالا است. امگا3 بیشتر در دوران سالمندی، کودکی و بارداری اهمیت فراوان دارد و مصرف آن به ویژه در مبتلایان به بیماری های عصبی مثل افسردگی بسیار مفید است و در بهبود آنها و تاثیرگذاری داروها در بدن بسیار یاری می نماید. در خصوص ماهی کیلکا هم که امروزه بسیار در دسترس است باید گفت وزن این ماهی ها بیش از 10 گرم نیست؛ منتها خصوصیتی که ماهی های دریای شمال دارند، این است که منبع غنی کلسیم و فسفرند لذا مصرف شان در دوران یائسگی، در خانم های باردار و در دوران بلوغ که احتیاج به کلسیم بالاتر می رود، توصیه می گردد. جالب اینجاست که 73 درصد وزن ماهی کیلکا را آب تشکیل داده و قطعا کالری کمتری را به بدن می رساند و توصیه می گردد در رژیم های لاغری لحاظ گردد.

بین گوشت های سفید، یعنی گوشت مرغ و ماهی، کدام ارجحیت دارد؟

گوشت ماهی بهتر از مرغ است؛ چون هم امگا3 بالاتری دارد و هم اینکه انتقال بیماری های مشترک انسان و حیوانات در ماهی ها کمتر اتفاق می افتد و این مزیت گوشت ماهی است.

آیا مصرف کپسول های امگا3 می تواند جایگزین مصرف ماهی باشد؟

خب، امروزه مصرف قرص های امگا3 یا قرص های روغن ماهی رایج شده و افراد گمان می نمایند اگر از بوی ماهی بدشان می آید، می توانند امگا3 مورد احتیاج بدن شان را به یاری این قرص ها رفع نمایند. درست است که این قرص ها می توانند تامین نماینده امگا3 باشند اما نباید فراموش کرد که گوشت ماهی یکی از برترین منابع پروتئین، فسفر، ویتامین های گروه B و D هم هست و بنابراین مصرف این کپسول ها جایگزین مناسبی برای خود ماهی محسوب نمی گردد.

چرا مصرف امگا3 برای خانم های باردار تا این حد توصیه می گردد؟

چون80 درصد از مغز جنین را امگا3 تشکیل داده و تحقیقات بی شماری نشان داده اند مادرانی که حداقل دو بار در هفته ماهی مصرف نموده اند ضریب هوشی فرزندان شان در 6 سالگی در مقایسه با مادرانی که اندازه ماهی کمتری مصرف نموده اند، بسیار بالاتر بوده است.

ماهی، منع مصرف هم دارد؟

مصرف گوشت ماهی در هیچ گروه سنی ممنوعیت ندارد جز در بیماران مبتلا به نقرس که به آنها هم توصیه می گردد تنها در یک وعده از برنامه غذایی روزانه گوشت بخورند. در واقع برای این بیماران هم منع مصرف ماهی نداریم، بلکه مصرف آن را محدود می کنیم. تنها می توان گفت مصرف ماهی به افرادی که آلرژی به گوشت ماهی دارند، توصیه نمی گردد. نکته قابل توجه این است که دمای نگهداری ماهی در آلرژی زایی آن نقش دارد. برترین شیوه نگهداری ماهی حالتی است که تمام بدن ماهی در دمایی زیر 5 درجه سانتی گراد نگهداری گردد. آلرژی به ماهی هم مانند سایر آلرژی های غذایی است و عمدتا به شکل بثورات پوستی، کهیر و خارش و قرمزی پوست و در بعضی افراد، خود را به شکل تنگی نفس نشان می د هد.

و اگر فردی به هر دلیلی نتوانست ماهی مصرف کند، چه؟

چنین فردی به جای مصرف ماهی می تواند از میگو و سایر آبزیان استفاده کند و اگر فردی به هر دلیلی اصلا ماهی نمی خورد، توصیه می کنم در رژیم غذایی اش گردو گنجانده گردد چون گردو هم هم تراز با گوشت ماهی امگا3 دارد.

منبع:www.salamat.com

/ج