بازار خودرو در آستانه تغییر بزرگ؟! - دَبی بلاگ

وزیر صنعت، معدن و تجارت علت آشفتگی بازار خودرو را هم سان نبودن عرضه و تقاضا مطرح نمود و اضافه نمود: 500 هزار دستگاه کمتر از احتیاج فراوری می کنیم که به سرعت رفع خواهد شد؛ نکته دیگر این است که خودرو به کالای سرمایه ای تبدیل شده است؛ به این معنا که بسیاری از افرادی که خودرو می خرند، به آن نگاه سرمایه ای دارند.

وی گفت: یک ماه قبل ثبت نام خودرو در یکی از شرکت های خودروساز انجام شد که برای 10 هزار خودرو، 4 میلیون نفر ثبت نام کردند این در حالی است که این 4 میلیون ثبت نام، واقعی نیست؛ کل احتیاج بازار خودروی ایران، یک میلیون و 500 هزار دستگاه در سال است که نشان می دهد بازار خودرو، یک بازار واقعی نیست بلکه رانتی و سوداگرانه است.

حال برای حل این مشکل، وزارت صمت با همکاری کمیسیون صنایع مجلس در پی تدوین طرحی هستند که قیمت گذاری خودرو را به نوعی آزاد نمایند، تا دیگر قرعه کشی در میان نباشد، اما تنها کلیات این طرح در لابلای حرف های نمایندگان و وزیر صنعت بیان می گردد و تا به امروز سازوکار عملی این موضوع، بیان نشده، حال باید دید آیا در عمل چنین طرحی می تواند جنبه اجرایی به خود بگیرد.

قیمت گذاری دستوری بلای جان بازار خودرو

سعید مدنی کارشناس صنعت خودرو در تبادل نظر با خبرنگاران با اشاره به اینکه قیمت گذاری دستوری خودرو چیزی جزء آشفته کردن بازار ندارد، گفت: طی سالیان اخیر همیشه کارشناسان و فعالان بازار و صنعت خودرو بر این نکته تأکید نموده اند که نظام قیمت گذاری دستوری در این صنعت پاسخگو نخواهد بود و به جای اینکه مسائل را رفع کند، شاهد هستیم هم شرکت های خودروسازی با زیان محصولات خود را فراوری می نمایند و از طرف دیگر نیز مردم به عنوان مشتریان و مصرف نمایندگان اصلی خودرو به هیچ وجه از این وضع راضی نیستند.

وی با تاکید بر اینکه قیمت گذاری دستوری خودرو رانت 100 هزار میلیارد تومانی در درون خود دارد، گفت: تا زمانی که خرید خودرو از کارخانه به واسطه قرعه کشی سود آنی داشته باشد، شرایط بازار ساماندهی نخواهد شد، زیرا در حال حاضر حاشیه سود بعضی از محصولات ایران خودرو و سایپا به 70 درصد می رسد که این موضوع یک جذابیت دو چندان را برای نقدینگی های سرگردان به وجود آورده که آن ها بتوانند به سود های هنگفت و باد آورده دست پیدا نمایند.

مدنی اضافه نمود: تجربه بنده در شرکت سایپا که معین قیمت در حاشیه بازار را در سال 90 و 91 اجرا کردیم به خوبی نشان داد که قیمت گذاری بدین نحو می تواند بسیاری از مسائل صنعت خودرو را هم برای مردم و هم برای شرکت های فراوریی رفع کند، از سویی درحال حاضر بسیاری از احتیاج های موجود در بازار خودرو برای سرمایه گذاری است و آن کسی هم که به صورت واقعی به خودرو احتیاج دارد به علت اینکه از شانس بسیار کمی برای برنده شدن در قرعه کشی برخوردار است، مجبور خواهد بود از بازار آزاد خودرو را با قیمت گزافی خریداری کند.

این مدیر اسبق خودروساز اضافه نمود: اگر سود آنی در بازار خود از بین برود، این بازار به تعادل خواهد رسید، در حال حاضر به علت همین شرایط نابسامانی که قرعه کشی خودرو، وجود آورده که به نوعی با یک لاتاری روبرو هستیم، برای پیش فروش چندین هزار دستگاه خودرو بیش از 3 میلیون تقاضا می آید، بنابراین چنین تقاضا هایی معلوم است که کاذب بوده و احتیاج واقعی نیست، اما اگر قیمت در حاشیه بازار معین گردد، جذابیت خرید خودرو به عنوان یک کالای سرمایه ای برای کسب سود آنی از بین خواهد رفت.

مدنی ادامه داد: قدر مسلم قیمت در حاشیه بازار بر اساس عرضه و تقاضا معین خواهد شد و دیگر با این آشفته بازار روبرو نخواهیم بود، بعلاوه در صورتی که قیمت در حاشیه بازار معین گردد، ما با سه حالت در بازار روبرو هستیم، در وهله اول اندازه عرضه و تقاضای برابر باشد که قیمت ها در بازار تغییر چندانی نخواهد کرد.

این کارشناس صنعت خودرو خاطر نشان کرد:در وهله دوم با حذف سود آنی از خرید خودرو اندازه تقاضا کاهش می یابد و با توجه به اینکه اندازه عرضه ثابت بوده، خودروساز مجبور است برای فروش محصولات خود قیمت را پایین بیاورد که در این صورت شاهد خواهیم بود، قیمت ها با کاهش روبرو می گردد، در حالت سوم اگر قیمت کارخانه حذف گردد و قیمت بازار ملاک فروش خودروسازان قرار گیرد، اگر تقاضا افزایش یابد، قیمت حاشیه بازار نیز بالا خواهد رفت.

مدنی توضیح داد: اما به تبع این موضوع هر چقدر قیمت بالاتر برود، تقاضا نیز کاهش خواهد یافت و به نقطه ای خواهیم رسید که باعث می گردد تقاضا از بین رود که در آن صورت خودروساز مجبور است قیمت را کاهش دهد تا سطحی که تقاضا ایجاد گردد و خودرو ها به فروش برود.

وی اذعان داشت: بنابراین ملاحظه می کنید که اگر در کوتاه مدت قیمت ها به صورت مقطعی بالا برود. اما در میان مدت و بلندمدت با قیمت گذاری خودرو در حاشیه بازار از یک طرف قیمت متعادل شده و حتی کاهش خواهد یافت و دیگر بساط سوداگری و دلالی از این بازار از بین خواهد رفت بنابراین هم به نفع مشتری است که چنین نظام قیمتی ایجاد گردد و هم برای خودروساز خوب خواهد شد که بتواند سود فروش محصولات خود را به صورت واقعی دریافت کند.

مدنی اعلام کرد: نکته مهم در زمانی که سود خودروسازی افزایش پیدا می نماید این است که دولت باید در این بین نظارت خود را اجرا کند و اگر سود خودروسازان از فروش از یک سطحی بالاتر رفت، از شرکت ها مالیات بگیرد و یا آن ها را ملزم به افزایش سرمایه و بعد از آن افزایش فراوری کند که این موضوع باعث خواهد شد، که اولا اندازه فراوری خودرو در کشور با افزایش روبرو گردد و دوما خودروسازان سود حاصل از این افزایش قیمت را صرف تحقیق و توسعه و تنوع محصول خود نمایند، اما باید دید چنین اقدامی از سوی دولت انجام خواهد شد.