بحران عربستان و بن سلمان - دَبی بلاگ

دویچه وله در گزارشی نوشته است: از زمانی که محافظ شخصی ملک سلمان در ماه سپتامبر در پی یک درگیری لفظی به قتل رسید، این شایعه قوی در گشت و گذار است که ولیعهد محمد بن سلمان در این قتل دست داشته است.

محافظ پادشاه، سرتیپ عبدالعزیز الفغم در یک میهمانی خصوصی در پایتخت، جده، به دنبال یک درگیری لفظی با یکی از دوستان خود به ضرب گلوله کشته می گردد. درباره این قتل بیش از این خبری منتشر نشده است.

مخالفان دولت پادشاهی عربستان می گویند، فغم باید می مرد، زیرا او تأثیر منفی بر پادشاه داشته و بدین گونه ولیعهدی شاهزاده جوان را به مخاطره می انداخت.

برنارد هیکل، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفت وگویی با خبرنگار هفته نامه اشپیگل در باره احتمال دست داشتن محمد بن سلمان در قتل محافظ شخصی ملک سلمان گفته است، عبدالعظیم الفغم، هم در این دوره و هم در دوره پادشاه پیشین در مقام محافظ شخصی پادشاه خدمت کرده است. از آن گذشته هم پادشاه و هم ولیعهد به طور مشترک به خانواده او تسلیت گفته اند و این نشان از یک سوگواری صادقانه است؛ به همین دلیل او به یک چنین توطئه ای باور ندارد.

هیکل در پاسخ به این پرسش که آیا ولیعهد مشخص می کند چه کسی با پادشاه ملاقات کند، می گوید: من اغلب این را می شنویم، اما نشانه ای نمی بینیم که پادشاه تردیدی در ولیعهد داشته باشد و یا از این قضیه ناراحت باشد.

برنارد هیکل که پروفسور پژوهش های خاورمیانه و مدیر انستیتوی پژوهش های فرامنطقه ای در خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی متعلق به دانشگاه پرینستون واقع در شهر نیوجرسی آمریکاست، می گوید محمد بن سلمان را از سال 2017، یعنی پیش از ولیعهدی او می شناسد و از آن پس سالی یک بار او را می بیند.

از نظر هیکل، محمد بن سلمان شخصیتی است جذاب، کاریزماتیک و سختگیر. او می گوید که بن سلمان دشمنان زیادی دارد؛ با این حال به نظر می آید که جایگاه قدرتمند او تضمین شده است و می افزاید: البته تاکنون دستکم دو بار تلاش شده او را بکشند، یک بار با یک پهپاد رزمی بر فراز کاخ او در ریاض و یک بار هم از سوی تروریست های داعش و یا القاعده در جده. هر دو سوءقصد ناکام ماندند.

برنارد هیکل در پاسخ به این پرسش که بزرگترین دشمنان ولیعهد عربستان چه کسانی هستند، می گوید: مطمئنا یکی از آنها رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه است و دیگری البته ایران. بسیاری از مأموران سرویس مخفی آمریکا نیز از او خوش شان نمی آید، زیرا که بن سلمان شاهزاده پیشین محمد بن نایف را از سر راه برداشت که کاندیدای مطلوب آنها برای تخت سلطنت بود. رسانه ها نیز از او خوش شان نمی آید، همین طور سازمان های حقوق بشری از بن سلمان به خاطر قتل جمال خاشقجی و نزدیکی او با دونالد ترامپ از او انتقاد می کنند.

هیکل در این باره که آیا خطر از درون دربار ولیعهد را تهدید می کند، می گوید: شاید برخی در ذهن شان قصد انتقام جویی دارند. محمد بن سلمان در درون خاندان سلطنتی از بسیاری خلع قدرت کرده و از آنها همانند بسیاری از تاجران متمول و کارکنان ارشد دولت، میلیاردها دلار پول و نیز امتیازاتشان را گرفته است. شمار زیادی از عموها و پسرعموهای مسن او هستند که اعتقاد دارند برای احراز تخت سلطنت شایستگی بیشتری دارند. اما تمام این شاهزادگان، هر اندازه هم که خشمگین باشند، نه سرباز دارند و نه قدرت.

برنارد هیکل 49 ساله که تباری لبنانی دارد، در باره میزان توانمندی و شایستگی محمد بن سلمان به خبرنگار اشپیگل می گوید: محمد بن سلمان در مدتی کوتاه پیروز شد قدرت بنیادگرایان را بشکند و سنگ بنای دگرگونی های اجتماعی بنیادینی را بگذارد. این دستاورد بزرگی است. اما هدف او که چندشاخه ای شدن اقتصاد عربستان سعودی و استقلال آن از نفت است، کمتر پیروزیت آمیز بوده است. بیلان سیاست خارجی او نیز چندان درخشان نبوده است.

خبرنگار می پرسد، آیا منظور او جنگ یمن است؟ و هیکل می گوید: محمد بن سلمان قصد داشت در یمن مانع از نفوذ ایران گردد و حوثی ها را پس براند. او همچنین نیز قصد داشت امیرنشین قطر را سر جای خود بنشاند و مانع از همکاری خاندان حاکم دوحه با اخوان المسلمین و ایران گردد. در هر دو مورد شکست خورد. حملات اخیر به تأسیسات نفتی برای ریاض یک شوک روانی با پیامدهای ماندگار بود، همانند سوءقصد مهیب 11 سپتامبر 2001 نیویورک برای غرب. اینجاست که محمد بن سلمان مرزهای خود را تجربه می کند.

برنارد هیکل در این مصاحبه اذعان دارد که محمد بن سلمان آدم راحتی نیست و کنار آمدن با او سخت است و هر کس که با او سر کار خواهد داشت، خود باید تصمیم بگیرد که نیمه پر یا نیمه خالی لیوان را ببیند.

هیکل در رابطه با نقض حقوق بشر در عربستان سعودی می گوید: من مدافع محمد بن سلمان نیستم. اما عربستان سعودی هم نروژ نیست، بلکه کشوری است بسیار بغرنج. در آنجا شما با قتل خاشقجی و سرکوب ها طرف هستید. ولیعهد صدها نفر را به زندان انداخته است (خبرنگار اشپیگل می افزاید شمار آنها 1500 نفر می رسد)، اما در مقایسه با دیکتاتورهایی مانند عبدالفتاح سیسی در مصر، بن سلمان چندان هم خشن نیست.

خبرنگار اشپیگل به صحنه یک جنگ جدید در شمال سوریه و حمله نظامی ترکیه به این منطقه اشاره می کند که منجر به آوارگی بیش از 100 هزار نفر شده است. او می پرسد، این منطقه چه زمان به آرامش خواهد رسید؟

هیکل می گوید: این پیامد عقب نشینی آمریکا از خاورمیانه است که از زمان باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا آغاز شد. جنگ های به رهبری آمریکا در منطقه به شکست انجامید و با اینکه بی اندازه پول و خون به هدر رفت، واشنگتن پیروز نشد قدرت نظامی خود را به قدرت سیاسی بدل کند. حال ایالات متحده آمریکا خسته شده است.

هیکل در باره اینکه چه کسی این خلاء را پر خواهد کرد می افزاید: ایران زور خود را نشان می دهد، ترکیه به ناگهان در خلیج فارس و دریای سرخ سرک می کشد، و روسیه هم که خواهی نخواهی همه جا هست. ولادیمیر پوتین وارد این خلاء خواهد شد. برعکس، هم پیمانان آمریکا در منطقه، از جمله عربستان سعودی، طبیعی است که دچار پانیک شوند. اینان درخواهند یافت که دیگر نمی توانند روی واشنگتن حساب کنند.،ایسنا

pariha.com: پریها: اخبار، سرگرمی، ورزش، فال، پزشکی، سینما، هنر، گردشگری