تعریف کاربردی زیبایی شناسی و مبلمان شهری

به گزارش دَبی بلاگ، مبلمان شهری با هویت هر شهر و فرهنگ آن ارتباط تنگاتنگی دارد. مبلمان شهری اگر خوب و بهینه چینش و طراحی شده باشد احتیاج مردم برطرف می شود. و اگر اشتیاه و سهل انگارانه باشد بر میزان عدم تقارن ها و بی انظباطی بصری و ناهنجاری ها خواهد اضافه نمود.

تعریف کاربردی زیبایی شناسی و مبلمان شهری

مفهوم کلی و کاربردی اصطلاح مبلمان شهری یا Street furniture عبارت است از : هر چیزی که عمده شهروندان در سطح شهر به گونه ای بدان احتیاج دارند و از آن بهره برداری می کنند. اشیا، نمادها، بناها و وسایل هرکدام جزیی از مبلمان شهری محسوب می شوند. پس بر حسب فرهنگ و پیشینه، مبلمان شهری، احتیاج شهروندان را تامین و در صورت عدم تامین احتیاج و عدم جوابگویی در نظام شهری، اخلال ایجاد خواهد نمود.

  • مجله مفاهیم معماری

به همه این ها؛ مثال های خرد را نیز اضافه کنید. قرار نیست همه المان های شهر؛ بزرگ باشند. در اصطلاح علمی فقط اشیای مربوط به نشستن مانند نیمکت و جایگاه سطح شهر مبلمان شهری را تشکیل نمی دهند بلکه در جشم اندازی وسیع و کلان تر ، اشیایی مانند مانند چراغ های روشنایی در سطع معابر، سطل زباله، تندیس های شهری، سرویس بهداشتی های عمومی، ایستگاه های تاکسی و اتوبوس، دستگاه های ورزشی و وسایل بازی پارک ها، تابلوها و بیلبوردهای تبلیغاتی، صندوق های پست، آلاچیق ها، کیوسک ها ،آب نماها، فواره ها، و … نیز جزو مبلمان شهری قرار می گیرند.

نقش اصلی مبلمان شهری در سطح خیابان ها و فضاهای شهری ایجاد مکانهایی است که زبان ناطق هویت انسان و منظر شهری مطلوب، باشد. مبلمان شهری خود انواع مختلفی دارد که هر کدام، از حیطه طراحی شهری، در راستای هویت شهر و سیمای آن گام بر می دارد و آینه ای از فرهنگ شهر است که خصوصیات منحصر به فرد هر کدام از این مبلمان ها نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که با طراحی درست و مناسب هر کدام از آنها با توجه به خصوصیات و نحوه مکان یابی مناسب، می توانند در جهت تأمین احتیاج شهروندان و القاء هویت آنها نقش موثری را ایفا کنند.

اجزای مبلمان شهری، سه ویژگی اساسی دارند: کارکردی بودن، زیبایی وهویت مند بودن است که در صورت داشتن هر سه ویژگی، می تواند احتیاج عملکردی، بصری و هویتی شهروندان را همزمان برآورده سازد.

البته این امر، مستلزم در نظر دریافت مقوله های متعددی در طراحی اجزای مبلمان شهری است که نه تنها رنگ، هماهنگی با محیط پیرامون، دوام، ایمنی، و مالی بودن آنها مورد نظر است، بلکه باید از نظر عملکردی، جانمایی مناسبی در سطح شهر داشته باشند تا بتوانند جوابگوی احتیاج شهروندان باشند .

یکی از ویژگی های مهم اجزای مبلمان شهری ، وابستگی آنها به فرهنگ است. یعنی از فرهنگ و هویت شهر که متأثر از فرهنگ و هویت شهروندان است نشأت میگیرند. امروزه در طراحی شهرها، نحوه مبلمان فضاهای شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است به عنوان مثال روشنائی معابر شهری و خیابانها ، نصب علائم راهنمائی و رانندگی ، جاگذاری و مکان یابی مناسب سطل های زباله ، طراحی مدرن فضاهای سبز، طراحی مناسب میادین و بلوارها ، نمادها ، پارک ها و فضاهای عمومی و.... همه باید متناسب با بافت فرهنگی و هویتی شهر و شهروندان و استعدادها و ظرفیتهای منطقه باشد .

متخصصان طراحی و زیبایی شنایی معماری اساس مبلمان شهری را نه همواره اما عمدتا در یک گروه چهارتایی تقسیم بندی می کنند. ودر گروه چهارتایی: مبلمان خیابان، مبلمان ترافیک، مبلمان پارک، و مبلمان تبلیغات و اطلاع رسانی قابل تامل اند.

موارد ذیل نمونه هایی از دسته بندیهای جزییتراست:

  • اطلاع رسانی

ستون های تبلیغاتی/ نقشه های شهر یا مترو/ ساعت/ تابلوهای تبلیغاتی/ تابلوهای اطلاع رسانی رایگان/ تابلوهای نام گذاری/ تابلوهای جهت دهنده و راهنما/ علائم ترافیکی/ تابلوهای هشدار دهنده/ خطوط عابرین پیاده/ گل میخ ها/ میله های هشدار دهنده/ تابلوهای LED پیغام دهنده/ تلویزیون شهری/ داربست اطلاع رسانی/ تابلوهای سردرب مغازه ها/ تابلوهای پزشکان/ پرده و آویزهای اطلاع رسانی / تابلوهای مکان نما/ پلاک ها و نشانگرها

  • سرپناه

کیوسک های عرضه/ کیوسک فروش بلیط/ کیوسک تلفن/ کیوسک مآمورین پلیس/ ورودی مترو و قطار شهری/ کیوسک اطلاع رسانی و راهنمای توریست/ ایستگاه اتوبوس/ ایستگاه تاکسی/ کیوسک های کنترل و بازرسی/ ایستگاه تراموا/ سکوی پلیس

  • تغذیه و توزیع

ترانسفورماتور/ خطوط انتقال و تیرهای هوایی/ دستگاه های توزیع اتوماتیک/ صندوق ارتباطات/ آبخوریها/ روشویی و دستشویی ها/ فواره و آب نما/ آب پخش کن ها/ پست های آتش نشانی/ پستهای تلفن/ دستگاه عرضه روزنامه/ دستگاه عرضه مواد خوراکی

  • تزئینی

گلدان و گلجای/ سبدهای تزئینات/ میله های نصب پرچم/ میله های نصب رژی و ریسه/ طاق نصرت/ پرچم ، پارچه و آویز/ عناصر تزئینی بادی

  • روشنایی

چراغ های هدایت و رانندگی/ چراغ های خیابان/ چراغ های تزئینی/ عناصر نورانی/ نور افکن های میدانی/ چراغ های پارکی و کوتاه

  • نقل و انتقال شهری

پله برقی/ پیاده رو متحرک/ پل عابر پیاده/ پلکان

  • تخلیه و جمع آوری

آبریزگاه/ سطل های زباله/ مخازن تفکیک زباله/ مخزن زباله/ سطل های شن و ماسه/ صندوق های پست/ صندوق های صدقات

  • موانع و راهبند

جدول/ تیرک/ نرده و حفاظ/ حصار و پرچین/گاردریل/ راه بند

  • عمومی

سنگ فرش/ شبکه پای درخت/حصار و محافظ درخت/ جایگاه/ نشیمنگاه/یادمان ها/ احجام/پل ها/ دریچه های فاضل آب

مبلمان شهری نمادی از نوآوری های شهری، فرهنگ، مذهب، احتیاجها و هویت شهر است و نه تنها زیبایی شهر را متمایز نشان می دهند بلکه بخشی از زندگی افراد را در بر می گیرند. تفاوت این المان ها، اشکال و رنگ های متفاوتی که به نمایش می گذارند هر کدام حس زیبایی شناسی در افراد را زنده نموده و محیطی مطلوب برای برطرف احتیاج آن ها فراهم می کنند. در واقع تاثیر روانی المان های شهری بر افراد غیر قابل انکار است زیرا آن ها احساسات افراد را بر انگیخته و منجر به تعلق خاطر شهروندان به شهر خواهند شد. این المان ها گروه های مختلف جامعه را به یکدیگر ارتباط می دهند و فضایی مشترک برای تجربیات آن ها به وجود می آورند.

*در نگارش و تدوین این یادداشت از این منابع بهره برده شده است:

دانش زیبا سازی شهری ، تاریخچه مبلمان شهری ، نشر هنر معماری قرن ، 1392

طراحی مبلمان شهری در محیط شهری ، مسعود معماری ، سرانجام نامه دوره کارشناسی ارشد رشته طراحی صنعتی ، دانشگاه تهران

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 15 آذر 1398 بروزرسانی: 8 مهر 1400 گردآورنده: dabiblog.ir شناسه مطلب: 3451

به "تعریف کاربردی زیبایی شناسی و مبلمان شهری" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "تعریف کاربردی زیبایی شناسی و مبلمان شهری"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید