خنده های الکی، چرا مطرب یک کمدی سطحی است؟ - دَبی بلاگ

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- مژگان صلایی؛ در ادبیات ایران برخی کلمات مترادف هم وجود دارند که همه یک معنی را می دهند، اما با توجه به شرایط کلمات را به کارمی برند مانند کلمه بشین و بفرماو... مطرب نیز از آن دست کلماتی است که به آواز خوانان نازل گفته می شود تا جایی که حتی این کلمه را وقتی مردم در مورد آنها به کار می بردند به نوعی توهین محسوب می شد. کیایی، اما ابایی از به کار بردن این کلمه ندارد. شاید یکی از دلایل اُفت فیلم سازی کارگردان همین باشد یعنی مطرب گونه ساخته است نه هنرمندانه؟!

قبل ازاینکه مطرب را ببینم نقدی چند که بسیار فیلم و کارگردانش را مورد نوازش قرار داده بود خواندم و گله از مصطفی کیایی متعهد که چرا به سمت سینمای گیشه پسند رفته؟ اما تا نمی دیدم باورم نمی شد.

برعکس همه نقد های تند و تیز، اما مطرب را نمی توان ندید گرفت حتی اگر مخاطبانش را لمپن بخوانی؟ با تمام احترامی که برای صاحب این جمله قائلم، ما زمانی می توانیم به مخاطبان انگ بچسبانیم که چندین حق انتخاب میان فیلم های کمدی با کیفیت بسیار بالا داشته و قادر به انتخاب کردن بین آن ها باشیم، ورای در نظر دریافت شرایط روانی فعلی کشور و نیاز به نشاط درجامعه ایران که کاملا احساس می شود.

مطرب جدای ازسرگرم کنندگی اش در این آشفته بازار سینمای کمدی که از وجوه جدایی ناپذیرش شوخی های اروتیک است، در این زمینه هم حق مطلب را تمام وکمال به جا آورده و الحق و النصاف در این موارد کم نگذاشته است. همچنین در سکانس هایی از فیلم دچار تناقض شده و خود نشان می دهد که می توان مبتذل نبود و مخاطب را به خنده واداشت. اما مشکل مطرب شوخی جنسی و یا تناقضش با خود نیست مطرب زیادی سطحی است واین سطحی بودن و بعضاً وادادگی فرهنگی روان مخاطب اهل فکر را به هم می ریزد به طور مثال برای آنکه ابراهیم (پرویز پرستویی) انرژی گرفته و از تخت بیمارستان برای رسیدن به آرزوی دیرینه اش که اجرای کنسرت پیش چشم مخاطبان است بلند شود ابراهیم تاتلیس خواننده مشهور ترکیه ای جلوی چشمش می آید و نیرو محرکه او می شود در حالی که می توانست یک خواننده مشهور ایرانی جایگزین او باشد!

مطرب قصه دارد و اتفاقاً نویسنده هم خوب می داند که چه چیز می خواهد بگوید قصه برای خودش و مخاطب روشن است، اما کیایی انگار در جایی این ریسمان پیوسته را گم می کند وقصه گنگ شده و این گنگی به بیننده منتقل می شود، در سکانس هایی حوصله مخاطب سر می رود که حتی پتانسیل این را دارد که سالن سینما را ترک کند، اما زیرکی و توانایی سازنده در پرداختن قصه به کمکش می آید و با نقطه عطفی در فیلم در صدد جبران برمی آید.

در مورد فیلم های کمدی گفته می شود که باید مفاسد و کاستی ها و نقدها اجتماعی را با بیانی لطیف و ظریف طنز بازگو کنند. فیلم نقد دارد به اتفاقاتی که برای برخی از هنرمندان بعد از انقلاب رخ داد و حس دلسوزی بیننده را به شدت برمی انگیزاند، اما نقد او فقط در این نقطه متوقف می شود اگر مسببین این ماجرا با سرنوشتشان که در حال حاضر وجود دارند را ادامه می داد قطعا قصه از حالت سطحی خارج و شکل عمیق تری به خود می-گرفت. این طور با تنلگر زدن به عاملان و علاوه بر خندادندن مخاطب به رسالت اصلی سینما که به فکر واداشتن بیننده است را به انجام می رساند.

شخصیت های فیلم کیایی انسان های معمولی هستند برای محروم شدن از علاقه و استعداد خود مثلا خواننده مشهور شدن در پی انتقام از کسی نیستند. عشق ابراهیم نسبت به فرزندانش به خصوص دخترش در برخی موارد احساسات بیننده را قلقلک می دهد. حتی بازیگر ترکیه ای انسانی اخلاق مدار است رفتاری نجیبانه دارد که همین موضوع سبب ارتباط دریافت و درک عمیق مخاطب ایرانی با این موضوع می شود.

کارگردان به خوبی والبته با ظرافت فرهنگ غربی شده مسلمانان ترکیه را نشان می دهد زمانی که قاب عکس بر دیوار زن خواننده منقش به مادری محجبه است.

اینکه انتظار ها را باید از این دست فیلم ساز ها تقلیل دهیم انتظاری به جا در عین حال ناراحت کننده است، زیرا همه شرایط برای لمپن شدن آماده است تا اهل فکر و تعقل گشتن؛ بنابراین اگر به دنبال چرایی خلق چنین اثری و آثاری بدون سمت و سوق باشیم باید پیشینه این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم درواقع باید قبل از محکوم کردن یک شخص جریانی که فیلمساز را به این سمت هول داده محکوم کرد چه مدیر و سیاست گذارو حتی سرمایه گذاری که به فکر بازگشت سرمایه خود است و حتی در مرحله بعد که نظارت نداشته مدیران سینمایی!