اشتباهات تربیتی که والدین نباید مرتکب شوند - دَبی بلاگ

سرزنش کردن کودک در ملاء عام

همواره باید با رفتارهای خطرناک مانند دویدن در خیابان یا هل دادن کودک دیگری از روی تاب بلافاصله برخورد کنید اما از سرزنش و تنبیه کردن فرزند خود در مقابل دیگران بپرهیزید. وقتی این کار را انجام می دهید، ممکن است او بیشتر روی افرادی که مکالمه را می شنوند تمرکز نمایند تا آنچه که شما می خواهید به او آموزش دهید. در پی مکانی خصوصی بگردید تا بتوانید بدون اینکه دیده شوید یا کسی صدایتان را بشنود، درباره آنچه اتفاق افتاده صحبت کنید. اگر نمی توانید فضایی برای صحبت در همان لحظه پیدا کنید، بسیار مختصر به رفتار نادرست فرزندتان اشاره کنید و به او بگویید که در خانه درباره آن صحبت خواهید کرد.

دستورات مبهم دادن به کودک

میلیون ها بار به فرزندتان گفته اید که ژاکتش را روی زمین پرت نکند، پس چرا به این کار ادامه می دهد؟ باور کنید یا نه، ممکن است فرزند شما واقعا متوجه نگردد که از او چه می خواهید. بنابراین، دستورات خود را تا حد امکان معین کنید. به جای اینکه به فرزندتان بگویید که چه کاری انجام ندهد مثل اینکه وسایلت را روی زمین نینداز، به او بگویید که چه کاری باید انجام دهد، مثلا بگویید: لطفا وقتی داخل اتاق شدی ژاکت خود را به چوب لباسی آویزان کن.

همین امر درباره توبیخ کردن کودک هم صادق است. به طور مثال، اگر کودک 2 ساله شما از سر ناامیدی پاهایش را به زمین می زند، به جای اینکه بگویید: پاهایت را روی زمین نکوب، به او بگویید: اگر پاهایت را روی زمین بکوبی آسیب می بینند. در روش اول احتمالا کودک همچنان به زمین پا می کوبد اما با امتحان کردن روش دوم خواهید دید که او به فکر فرو می رود و پاهایش را روی زمین نمی کوبد.

رشوه دادن برای سریع تر به نتیجه رسیدن

ممکن است در فروشگاه وسوسه شوید که با وعده خریدن شکلات در بخش صندوق کودک را از ایستادن در راهروی آب نبات ها و شیرینی ها منصرف کنید. حتی ممکن است این روش برای مدت کوتاهی اثربخش باشد اما درست نیست. رشوه دادن به کودک در واقع پاداش دادن به رفتار بد او است. او باید بداند که رفتار مناسب، چه معطل نماندن در راهروهای فروشگاه باشد و چه با خواهر یا برادر دعوا نکردن، نباید در ازای دریافت پاداش یا رشوه باشد، بلکه داشتن رفتار و کردار مناسب چیزی است که از او انتظار می رود.

نادیده گرفتن گرسنگی کودک

وقتی شکم کودک خالی است نمی توانید از او انتظار داشته باشید که در برترین حالت خود باشد. گرسنگی تمرکز را سخت می نماید و ممکن است باعث تشدید رفتار نادرست کودک گردد. فرزند شما برای اینکه بتواند با شما حرف بزند و به حرفتان گوش بدهد، باید آرام بگیرد. به جای نادیده گرفتن گرسنگی کودک موقع ناراحتی یا عصبانیت او از او بپرسید که مشکل از چیست. به عنوان مثال، به او بگویید: دیدم که اسباب بازی برادرت را از دستش گرفتی. قول بده که دوباره آن را به او برگردانی. پس از آن، از او بپرسید: گرسنه ای، نه؟ بیا بعد از اینکه غذا خوردی درباره این اتفاق صحبت کنیم. این کار را می توانید وقتی فرزندتان خواب آلود است هم انجام بدهید.

شرحات طولانی را رها نکردن

با اینکه باید به فرزند خود بگویید که ریختن یک لیوان آب روی خواهر یا برادرش درست نیست، شرحات شما نباید باعث ایجاد یک سخنرانی طولانی گردد. در عوض، به طور خلاصه شرح دهید که چرا خیس کردن خواهر یا برادرش کار خوبی نیست. روشن کنید که او نباید دوباره این کار را انجام دهد و پس از آن، دیگر مکالمه را ادامه ندهید.

از کوره در رفتن والدین

عصبانیت و از کوره در رفتن یکی از مهم ترین اشتباهات تربیتی والدین است. وقتی فرزندتان گوشواره های مورد علاقه شما را در توالت میندازد، قطعا آرام ماندن کار ساده ای نیست. با وجود این، فریاد زدن و از کوره در رفتن هم شما را به هدفتان نمی رساند. وقتی شما فریاد می کشید، بچه ها نمی توانند نکته ای که می خواهید به آن ها یاد بدهید را متوجه شوند. در چنین مواقعی، آن ها یا ساکت می شوند یا با عصبانیت واکنش نشان می دهند. فریاد کشیدن هنگام عصبانیت از کودک فقط خشم والدین را تخلیه می نماید. به جای آن می توانید با لحنی آرام درباره رفتار نادرست او صحبت کنید. هر بار که فریاد می کشید، اوضاع بدتر خواهد شد. شاید این روش تربیتی مشکل شما را یک شبه حل نکند اما در عرض چند ماه فرزندی آرام تر خواهید داشت.

همه چیز را به خود گرفتن

رفتار و کارهای نادرست بچه ها ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد. شاید آن ها اعتماد به نفس پایینی دارند، دوست دارند مرزهای رابطه با شما را امتان نمایند یا حتی می خواهند توجه شما را به خود جلب نمایند. علت رفتار یا کار نادرست کودک هر چیزی که باشد، مطمئن باشید بی علاقگی به شما نیست. بسیاری از رفتارهای بد بچه ها به این علت است که می خواهند کشف نمایند که چطور می توانند به آنچه می خواهند برسند، فرقی هم نمی نماید که آن چیز محبت شما، بستنی یا حتی پنج دقیقه بازی بیشتر باشد.

توهین بی مورد ممکن است محبت شما نسبت به کودک را کم کند و باعث تضعیف رابطه شما با فرزندتان گردد. او را در آغوش بکشید و ببوسید و در عین حال، به او به بگویید: من به شما بی احترامی نمی کنم و اجازه هم نمی دهم که شما به من بی احترامی کنید.

خجالت دادن کودک و مقایسه او با دیگران

اگر فرزند شما نافرمانی می نماید، او را با دیگری مقایسه نکنید. به او نگویید که خواهرش خوب رفتار می نماید و چرا او نمی تواند مثل خواهرش باشد. این کار یکی از اشتباهات تربیتی والدین است که باعث ایجاد کینه میان بچه ها می گردد و به اصلاح رفتار آن ها یاریی نمی نماید. روش تربیتی باید بر نحوه رفتار فرزندتان تمرکز کند نه اینکه دیگران در موقعیت او چگونه رفتار می نمایند. زمانی کودک شما پیشرفت می نماید که از مقایسه او با خواهر یا برادرانش دست بردارید و به مواقعی که او خوب رفتار نموده اشاره کنید. به این ترتیب، فرزندتان کمتر عصبانی می گردد و بهتر با خواهر و برادرهایش کنار می آید.

واکنش افراطی نشان دادن

وقتی از فرزندتان ناراحت هستید، واکنش افراطی نشان دادن ساده ترین کار است. می توانید خیلی راحت او را برای یک ماه از تلویزیون تماشا محروم کنید اما مجازات های افراطی عادلانه نیستند و اجرای آن ها هم چالش های بزرگی در پی دارد. برای جلوگیری از تحمیل مجازات های غیرمنطقی، برای خانواده قوانینی تنظیم کنید. در این قوانین عواقب کارها و رفتارهای نادرست را معین کنید تا همه چیز از قبل معین باشد. به عنوان مثال، به کودک خود اجازه بدهید تا بداند اگر لباس هایش را به موقع جمع نکند، از تماشا برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش محروم خواهد شد.

توجه نکردن به بعضی چیزها

اجرای پراکنده قوانین و نادیده گرفتن بعضی از اشتباهات بچه ها هم یکی دیگر از اشتباهات تربیتی والدین است. به این ترتیب، پس از مدتی فرزند شما یاد می گیرد که شکستن قوانین چیز مهمی نیست و ممکن است هچ عواقبی نداشته باشد. ناهماهنگی در اجرای قوانین خانگی و نادیده گرفتن بعضی چیزها به کودک این علامت را می دهد که شما واقعا مسئول نیستید. به علاوه، او را گیج می نماید. اگر به او اجازه بدهید که برای تفریح هنگام بازی به دیگران لگد بزند، ممکن است تصور کند که انجام دادن این کار هنگام عصبانیت کار درستی است. با بازنگری منظم انتظارات خود از افتادن در این دام جلوگیری کنید و زمانی که کودک انتظارات شما را برآورده نمی نماید چه با اشاره کردن به آن ها و چه با اصلاح اشتباه، او را از اشتباه دربیاورید.

بی احترامی کردن به کودک

والدین همواره از بچه ها خود می خواهند که به آن ها احترام بگذارند اما گاهی فراموش می نمایند که احترام گذاشتن مثل یک جاده دوطرفه است. یکی از رایج ترین اشتباهات تربیتی والدین موقع تنبیه کردن بچه ها فریاد زدن، صحبت با لحن تند و عصبانی یا حتی توهین به بچه هاشان است. احترام گذاشتن و درخواست احترام مقابل یکی از نکات اساسی است که باید در خصوص تنبیه بچه ها به خاطر بسپارید.

به جای بی احترامی کردن به کودک، به این فکر کنید که اگر با یک فرد بزرگ سال مانند همکار یا خویشاوند خود درگیری دارید، دوست دارید آن ها چگونه با شما صحبت نمایند. خود را جای فرزندتان بگذارید و مشکل موجود را با ملایمت اما همچنان قاطع و محترمانه مطرح کنید. مهم نیست چقدر عصبانی هستید، سعی کنید آرام باشید.

برخورد منفی داشتن با کودک

شنیدن همیشگی نباید و نه برای هیچ کس، به ویژه یک کودک، جالب نیست. تمرکز بر کارهای اشتباه یا کارهایی که کودک نباید انجام دهد به جای تأکید بر کارهایی که کودک باید انجام دهد، می تواند یک همه چیز را منفی جلوه دهد یا منفی کند و بر تعامل مثبت شما با کودک تأثیر بگذارد.

به جای اینکه مدام به کودک نه بگویید، با صحبت کردن در خصوص روش بهتر انجام دادن کارها، با چیزها از دیدگاه مثبت تر برخورد کنید. اگر فرزندتان ناله می نماید یا به شما بی احترامی می نماید، به او چند نمونه از نحوه خوب و محبت آمیز صحبت کردن را نشان دهید. بعد از اینکه هر دو آرام شدید، یک بازی ساده با کودک ترتیب بدهید و با این بازی روش بهتر صحبت کردن با یکدیگر را تمرین کنید. اگر فرزندتان با خواهر و برادرش دعوا می نماید، راه هایی را به او پیشنهاد کنید که با استفاده از آن ها می تواند رابطه خواهر و برادری خوبی ایجاد کند. به عنوان مثال، می توانید به او و خواهر یا برادرش یک پروژه مشترک کوچک بدهید تا تعامل با یکدیگر را یاد بگیرند.

اشتباه گرفتن تربیت با تنبیه کردن

والدین اغلب فراموش می نمایند که هدف از تنبیه بچه ها این است که به آن ها دستورات و محدودیت هایی قاطعانه بدهند تا نیازی به تنبیه نداشته باشند. انضباط به معنای معین حد و مرزها و انتظارات است تا بچه ها بدانند چه چیزی از آنها انتظار می رود. هدف اصلی این است که بچه ها یاد بگیرند که در نهایت، طوری رفتار نمایند تا نیازی به تنبیه نداشته باشند.

اشتباه گرفتن تربیت با تنبیه یکی از رایج ترین اشتباهات تربیتی والدین است. به جای این کار باید نسبت به روش تربیتی خود تجتماشاظر کنید. وقتی کودکی را تنبیه می کنید، به او نشان می دهید که چگونه می تواند انتخاب های خوب و رفتارهای مثبت داشته باشد و در نهایت، طبق انتظارات شما عمل کند.

عمل نکردن به نصیحت های خود

شما به فرزندتان می گویید دروغ نگوید اما برای انجام ندادن کارهایی مانند شرکت در جلسه مهم شرکت دروغ می گویید. سر بچه هاتان فریاد می زنید و با عصبانیت به آن ها می گویید که با هم خوب صحبت نمایند. مشکل این است که شما اغلب رفتار خود را نمی بینید و فراموش می کنید که بچه هاتان مراقب هر حرکت شما هستند و با استفاده از الگوی شما یاد می گیرند که چگونه رفتار نمایند.

بنابراین، تا حد امکان، نمونه خوبی از رفتاری باشید که می خواهید فرزندتان از آن الگوبرداری کند. اگر گه گاه یکی از قوانین خود را زیر پا می گذارید، شرایط خاص و علت رفتارتان را برای فرزندتان شرح دهید. همراه با او آنالیز کنید که برترین کار در این موقعیت چه کاری بوده دفعه بعدی چه کاری درست تر است.

کلام آخر

یکی دیگر از مهم ترین اشتباهات تربیتی والدین این است که اصلا برای این کار وقت نمی گذارند یا به آن فکر نمی نمایند. اگر فرزند شما محدودیت ها و هدایت های معینی نداشته باشد، به احتمال زیاد فردی شاد با خودکنترلی مناسب نخواهد شد. با توجه به اشتباهات تربیتی والدین و اصلاح آن ها می توان به تربیت بهتر بچه ها امیدوار بود. در صورتی که بچه ها هنگام رشد نظم و انضباط نداشته باشند، اثرات آن واضح و در بیشتر موارد کاملا فاجعه بار خواهد بود. بچه های که هیچ محدودیتی نداشته باشند یا عواقبی برای کار آن ها در نظر گرفته نشده باشد، لوس و خودخواه بار می آیند و نمی توانند رفتار مناسبی با دیگران داشته باشند. در نتیجه، بودن در کنار آن ها ناخوشایند خواهد بود. اگر هم با کودک بیش از حد خشن و تحقیرآمیز برخورد کنید، فقط باعث کاهش اعتماد به نفس او شده اید. توجه به روش های تربیتی درست و خودداری از اشتباهات رایج تربیتی به شما یاری می نماید که همواره روش تربیتی متعادلی داشته باشید. نتیجه هم مطلوب خواهد بود.

منبع: Parents