غربالگری سرطان سینه تا چه اندازه مهم است؟ - دَبی بلاگ

زمانی که علائم سرطان ظهور نمایند ممکن است به نقاط دیگر بدن انتشار یافته باشند، ولی اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده گردد درمان آن ساده تر خواهد بود و زندگی فرد نجات پیدا می نماید. اگر به شما گفته شده که بافت سینه تان متراکم است، با پزشک تان در خصوص اینکه چه نوع غربالگری سینه برای تان مناسب است صحبت کنید.

سرطان سینه چیست؟

سرطان سینه سرطانی است که در سینه ایجاد می گردد. چکاپ های منظم و غربالگری سرطان سینه می تواند این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان، بهترین نتیجه را داشته باشد.

چه کسانی دچار سرطان سینه می شوند؟

همه خانم ها می توانند مبتلا به سرطان سینه شوند. هر چند دلایل سرطان سینه هنوز ناشناخته است، اما فاکتور هایی وجود دارند که می توانند احتمال ابتلای یک خانم به سرطان سینه را افزایش بدهند:

• افزایش سن
• بیشتر خانم هایی که دچار سرطان سینه می شوند 50 سال یا بیشتر دارند.
• زود پریود شدن (زودتر از 12 سالگی)
• دیر یائسه شدن (بعد از 55 سالگی)
• هرگز بچه دار نشدن یا بچه دار شدن بعد از 30 سالگی
• نداشتن سابقه شیردهی
• سابقه سرطان سینه یا یک بیماری غیرسرطانی مربوط به سینه
• ابتلای یکی از اعضای نزدیک خانواده به سرطان سینه خصوصا در سن پایین (مادر، خواهر یا فرزند دختر)
• داشتن جهش ژنتیکی بخصوص مثلا BRCA1 یا BRCA2
• چاقی یا اضافه وزن
• نوشیدن الکل
• ورزش نکردن
• قرار دریافت در معرض پرتو های مضر در ناحیه سینه در سنین پایین
• استفاده طولانی مدت از درمان جایگزینی با هورمون

یک خانم اگر یک یا حتی چند ریسک فاکتور را داشته باشد به این معنی نیست که دچار سرطان سینه خواهد شد. همچنین خیلی از خانم هایی که دچار سرطان سینه می شوند، هیچ ریسک فاکتوری ندارند. به همین دلیل است که غربالگری سرطان سینه برای همه خانم ها اهمیت دارد.

زنانی که سابقه سرطان سینه در خانواده را دارند بهتر است با یاری مشاور ژنتیک متوجه شوند که آیا بیشتر در معرض سرطان سینه قرار دارند یا خیر.

علائم سرطان سینه چیست؟

شایع ترین علامت سرطان سینه، ظاهر شدن یک غده یا توده و یا برآمدگی جدید است. توده ای که درد ندارد، سفت است و شکل نامنظمی دارد به احتمال زیاد سرطانی است، اما توده سرطانی سینه می تواند دردناک، نرم و یا با شکل منظم هم باشد؛ بنابراین مهم است که هر گونه برآمدگی یا تغییر در سینه تان را به پزشک اطلاع دهید. سایر علائم سرطان سینه که باید توسط پزشک آنالیز شوند شامل موارد زیر می شوند:

• تورم در تمام یا بخشی از سینه (حتی اگر توده یا برآمدگی احساس نگردد)
• حساس به لمس شدن یا فرورفتگی در پوست سینه
• درد در سینه یا نوک آن
• تو رفتگی نوک سینه
• قرمزی، پوسته پوسته شدن یا ضخیم شدن نوک سینه یا پوست سینه
• ترشح از نوک سینه که شیر نیست

گاهی سرطان سینه می تواند به گره های لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا نموده و سبب تورم یا برآمدگی در این قسمت گردد، حتی قبل از اینکه تومور در بافت سینه آنقدر عظیم گردد که بتوان آن را احساس کرد.

چرا باید غربالگری سرطان سینه را انجام دهید؟

بیشتر کارشناسان عقیده دارند غربالگری روتین سینه برای تشخیص سرطان سینه در همان مراحل اولیه مفید است. این عارضه هر چه زودتر تشخیص داده گردد، احتمال نجات بیمار نیز بیشتر خواهد بود و در ضمن اگر سرطان سینه در مراحل اولیه شناسایی گردد کمتر محتمل است که لازم گردد بافت سینه تخلیه گردد (ماستکتومی) یا شیمی درمانی انجام گردد.

غربالگری سرطان سینه گاهی سرطان هایی را شناسایی می نماید که ممکن است هیچگونه علامتی بروز نداده باشند و بسیار خطرناک باشند.

انجام غربالگری سرطان سینه از چه سنی توصیه می گردد؟

• در افراد سالم که سابقه سرطان سینه در خانواده آن ها وجود ندارد باید بعد از 40 سالگی هر سال انجام گردد.
• در افرادی که نوعی جهش ژنتیکی دارند باید از حدود 25 تا 30 سالگی انجام گردد.
• در افرادی که سابقه سرطان در خانواده آن ها وجود دارد باید خیلی زودتر و از حدود 20 سالگی غربالگری سینه انجام گردد.

ماموگرافی

در ماموگرافی از اشعه های X با دوز پایین برای معاینه سینه استفاده می گردد. ماموگرافی سالیانه می توانند به میزان قابل توجهی از تعداد زنان 40 سال و بالاتر که در اثر سرطان سینه جان خود را از دست می دهند کم کند. در این آزمایش توده های بسیار کوچک و غیر قابل لمس شناسایی می شوند. در این روش سینه های فرد بین دو صفحه قرار می گیرند و فشرده می شوند این فشرده سازی باعث ایجاد تصویری بهتر می گردد، اما ممکن است برای فرد ایجاد درد و ناراحتی کند.

ماموگرافی در زمان بارداری وشیردهی به دلیل تراکم بافت سینه و بالابودن حساسیت به اشعه انجام نمی گردد مگر اینکه فرد دارای علائم سرطان سینه باشد.

انجام ماموگرافی معمولا شامل دریافت دو عکس اشعه X یا بیشتر از هر سینه می گردد. تصاویر اشعه X می تواند تومور ها را نشان بدهد. همچنین ناهنجاری هایی که گاهی نشاندهنده سرطان سینه اند نیز با این شیوه شناسایی می شوند. ماموگرافی می تواند برای تشخیص سرطان سینه زمانی که فرد در حال حاضر علائم این بیماری را دارد نیز به کار برود.

سونوگرافی سینه

در سونوگرافی سینه از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از بافت سینه استفاده می گردد. حین سونوگرافی سینه، یک پروب روی پوست سینه تان قرار می گیرد. این پروب، امواج صوتی با فرکانس بالا به سینه های تان می فرستد که از از بافت بازخورد گرفته و به پروب برمی گردند. سپس امواج منعکس شده به تصاویر تبدیل شده و شما می توانید آن ها را روی کامپیوتر سونوگرافی ببینید.

سونوگرافی سینه اغلب برای ارزیابی ناهنجاری هایی که حین ماموگرافی یا معاینه بالینی شناخته می شوند به کار می رود. دقت و درستی این تکنیک تا حدود زیادی به سطح مهارت و اطلاعات کسی دارد که سونوگرافی را انجام می دهد.

ماموگرافی سه بعدی (توموسنتزیس)

توموسنتزیس سینه که به آن ماموگرافی سه بعدی هم می گویند، یک تکنولوژی جدید است. در این شیوه، تصاویری از زوایای گوناگون از سینه گرفته می گردد و تصاویر سه بعدی از بافت ارائه می دهد. توموسنتزیس سینه، مانند سونوگرافی سینه می تواند برای زنانی که بافت سینه شان متراکم است مفید باشد.

ماموگرافی دیجیتال با کنتراست بالا (CEDM)

در ماموگرافی دیجیتال با کنتراست بالا، ماموگرافی دیجیتال با تزریق ماده حاجب به عنوان عامل کنتراست ترکیب می گردد. سلول های سرطانی نسبت به بافت های سالم اطراف، مقدار بیشتری عامل کنتراست را جذب می نمایند و به همین دلیل، پزشکان می توانند سرطان ها را به وسیله ماموگرافی شناسایی نمایند.

CEDM یک تکنولوژی نسبتا جدید است و می تواند به صورت روتین مورد استفاده قرار بگیرد. مثلا در غربالگری سرطان سینه در زنانی که در شرایط بالاتر از ریسک متوسط قرار دارند یا زنانی که بافت سینه شان متراکم است نقش مهمی دارد.

MRI سینه

MRI سینه اگر برای آنالیز سرطان سینه به کار برود، شامل استفاده از امواج رادیویی بوده و یک مگنت قوی به کامپیوتر وصل است که تصاویری دقیق با جزئیات از سینه تان می گیرد. حین تست MRI، مایعات تزریق می گردد تا قابل مشاهده بودن درون بافت سینه، بیشتر گردد.

مطالعات نشان می دهند انجام منظم ماموگرافی همراه با MRI سینه می تواند نسبت به سایر روش ها، مزایایی برای زنانی داشته باشد که در معرض سرطان سینه قرار دارند. اما معمولا برای زنانی که در حد متوسط در معرض سرطان سینه اند، توصیه نمی گردد.

معاینه بالینی سینه

معاینه بالینی سینه توسط پزشک و مراقبین بهداشت صورت گرفته و شامل معاینه هر دو سینه، زیربغل و استخوان ترقوه از جهت هر گونه علامتی از سرطان سینه می گردد.

معاینه سینه توسط خود فرد

معاینه سینه توسط خود فرد که به آن خود آزمایی سینه نیز می گویند، معاینه ای است که خودتان آن را انجام می دهید. شما می توانید سینه های تان را از جهت هر چیزی که احساس می کنید غیرمعمول است معاینه کنید. شما باید به هر گونه برآمدگی، تغییر در سایز یا شکل سینه، ترشح مایعات از نوک سینه ها یا ضخیم و سفت شدن بافت سینه دقت کامل داشته و حساس باشید.

البته هر چند خودآزمایی سینه بسیار مفید است و یاری زیادی به تشخیص به موقع سرطان سینه می نماید، اما هرگز جایگزین تست های روتین غربالگری سرطان سینه که توسط پزشک و کارشناس انجام می گردد، نمی تواند باشد.

چرا خانم ها از سن 55 سالگی می توانند هر دو سال یک بار غربالگری سرطان سینه را انجام دهند؟

هرچند سرطان سینه در زنان سالمند بعد از یائسگی شایع تر است، اما در بیشتر خانم ها، سرطان سینه رشد آهسته تری دارد و راحت تر می توان آن را در مراحل اولیه تشخیص داد، زیرا بافت سینه ها تراکم کمتری دارد. از آنجایی که بیشتر خانم ها از 55 سالگی به بعد، در دوران پس از یائسگی به سر می برند، و به این دلیل که شواهد حاکی از مفید بودن غربالگری سالیانه سرطان سینه در زنان پس از یائسگی نیستند، دستورالعملی که بر سر آن توافق شده این است که زنان از 55 سالگی می توانند هر دو سال یک بار غربالگری سینه را انجام دهند.

محدودیت های ماموگرافی چیست و چرا باید نسبت به آن ها مطلع باشید؟

ماموگرافی بهترین تست تشخیصی است که تا به امروز برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه ارائه شده است، اما ماموگرافی هم محدودیت های خاص خودش را دارد. ماموگرافی می تواند بیشتر سرطان های سینه، و نه همه آن ها را، شناسایی کند. مطالعات نشان می دهد مطلع کردن خانم ها نسبت به محدودیت های ماموگرافی باعث می گردد تا حدودی از اضطراب آن ها کاسته گردد.

درستی ماموگرافی با بالا رفتن سن خانم ها بیشتر می گردد؛ بنابراین دقت و درستی ماموگرافی برای زنانی که در دهه 50 زندگی خود هستند، نسبت به زنانی که در دهه 40 عمر خود به سر می برند، تا حدودی بیشتر است. اما زنانی که غربالگری سرطان سینه را انجام می دهند باید بدانند که ماموگرافی در هر سنی، 100 درصد درست نیست. به طور کلی ماموگرافی تقریبا 85 درصد از سرطان های سینه را می تواند کشف کند.

همچنین خانم ها باید آماده باشند تا اگر بابت تست های بیشتر با آن ها تماس گرفته شد، این کار را انجام دهند. البته بیشتر خانم هایی که تست های افزوده روی شان انجام می گردد، سرطان سینه ندارند. به طور متوسط حدود 10 درصد از خانم ها جهت ارزیابی های بیشتر فراخوانده می شوند که این ارزیابی می تواند شامل ماموگرافی یا سونوگرافی و یا گاهی نمونه برداری برای آنالیز از جهت سرطان باشد.

همچنین خانم ها باید بدانند اگر نتیجه ماموگرافی شان نرمال بود، اما مدتی بعد، پیش از اینکه موعد ماموگرافی بعدی شان فرا برسد، علامتی دیدند باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایند.

در خصوص غربالگری سرطان سینه در خانم های جوان تر چطور؟ آیا زنان جوان هم ممکن است دچار سرطان سینه شوند؟

موارد سرطان سینه در زنانی که در دهه 30 زندگی خود به سر می برند نادرند، اما به این معنی نیست که اهمیت ندارند. به طور کلی ماموگرافی های مرتب برای زنان زیر چهل سال پیشنهاد نمی گردد، زیرا در این زمان بافت سینه رو به متراکم شدن می رود و ماموگرافی معمولا موثر واقع نیست. در سال 2015 جامعه سرطان آمریکا سن تست ماموگرافی را به چهل و پنج سالگی افزایش داد. بیشتر متخصصان معتقدند که خطر های کمتر این سن و سال با پرتو یا ماموگرافی قابل توجیه نیستند. اما ماموگرافی ممکن است برای زنان جوانی که سابقه سرطان سینه یا عوامل پرخطر دیگر را دارند توصیه گردد.

چگونه می توان احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد؟

تحقیقاتی در خصوص راه های پیشگیری از سرطان سینه صورت گرفته است. هر چند هنوز راهی شناخته نشده که بتواند به طور کامل جلوی ابتلا به سرطان سینه را بگیرد، اما روش هایی برای کاستن از این احتمال وجود دارد:

• اجتناب از الکل
• ورزش منظم
• حفظ وزن سالم
• شیردهی (خصوصا طی شش ماه اول زندگی کودک و تداوم آن به مدت 12 ماه یا بیشتر)
• عدم استفاده از درمان جایگزینی با هورمون در صورتی که واقعا نیازی نیست یا راه دیگری وجود دارد.

منابع: cancer، nhs ،mskcc